بر اساس ماده ۳۴ درصورتی که اظهارنامه دربردارنده ادعای حق تقدم به شرح مذکور در کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی باشد که توسط متقاضی یا سلف او در هر کشور عضو کنوانسیون تقاضا شده است، طبق مفاد ماده (۹) این قانون رفتار میشود.
گفتار دوم : در موافقت نامه تریپس
کنوانسیون پاریس در ماده ۴ (الف۱) در خصوص حق تقدم مقرر کرده است : هر شخصی که با رعایت مقررات معمول در یکی از کشورهای اتحادیه اظهار نامه مربوط به تقاضای ورقه اختراع یا ثبت مدل اشیاء مصرفی یا طرحها و نمونههای صنعتی یا علامت کارخانه و یا علامت تجاری را شخصاً یا توسط قائم مقام قانونی خویش تسلیم نموده باشد در مورد تسلیم اظهار نامه در سایر کشورهای اتحادیه در مهلت های مقرره از حق تقدم بر خوردار خواهد شد.
۲ ـ تسلیم درخواستی که بموجب قانون داخلی هر کشور عضو اتحادیه یا به موجب عهد نامههای دو جانبه یا چند جانبه منعقد بین کشورهای اتحادیه معتبر شناخته شده باشد موجد حق تقدم میگردد .
حقوق اکتسابی اشخاص ثالث قبل از اولین روز تقاضا که مبنای حق تقدم است به موجب قانون داخلی هریک از کشورهای عضو اتحادیه محفوظ است. مهلت های حق تقدم مذکور فوق برای ورقههای اختراع و مدلهای اشیاء مصرفی ۱۲ ماه و برای اشکال و طرحهای صنعتی و علائم کارخانه یا علائم بازرگانی ۶ ماه خواهد بود .
بر اساس بند ۵ ماده ۴ مکرر گواهی نامههای حق اختراعی که با بهره گرفتن از حق تقدم در کشورهای اتحادیه صادر شده است از لحاظ مدت بههمان اندازه ای خواهد بود که ورقههای اختراع بدون استفاده از حق تقدم دارا میباشد .
مبحث هشتم : ضمانت اجرای مالکیت صنعتی
گفتار نخست : در قوانین ایران
در صورتی که اختراع مورد تعرض قرارگرفته و باعث خسارت به مخترع و یا صاحب حق گردد قانونگذار سه روش را برای پیشگیری و مقابله با متعرضان پیش بینی نموده است :
« اولین حق مخترعی که حقوق وی از رهگذر اعمال تجاوزکارانه مورد تعرض قرارگرفته ، جبران زیانهای وارد شده تحت شرایط عام مسئولیت مدنی است »[۳۲۵] « چنانچه تجاوز به حقوق انحصاری صاحب ورقه اختراع ، منتهی به ایجاد خسارت به صاحب ورقه اختراع یا ذی نفع گردد آنها می توانند از محاکمه درخواست جبران خسارت وارده را بنمایند ».[۳۲۶] در ماده ۴۸ قانون ثبت علایم و اختراعات طرق تأمین دلیل موارد ترتیب توقیف محصولاتی که مخالف حق حاصل از ثبت علامات تجارتی یا حق اختراع باشد و همچنین موعدی که اگر بعد از تأمین یا توقیف اقامه دعوی نشود تأمین یا توقیف باطل میگردد را به موجب نظام نامههایی که از طرف وزارت دادگستری تنظیم میشود مقررکرده که این نظام نامه اعم از انجام این امور نزد مقامات قضایی یا مأمورین کشوری از قبیل مأمورین گمرک و غیر آنها باشد . در این قانون پیرامون اقدامات موقتی قبل از نقض مقرراتی وضع نشده است
ماده ۴۹ در این باره مقرر کرده است : در مورد خسارتی که خواه از مجرای حقوقی و خواه از مجرای جزایی در دعاوی مربوط به اختراعات و علایم تجارتی مطالبه می شود خسارات شامل ضررهای وارده و منافعی خواهد بود که طرف از آن محروم شده است . بنابراین ماده ، شخص زیان دیده می تواند خسارات وارده و منافع آن را جمعاٌ مطالبه نماید . گر چه تبصره ۲ ماده ۵۱۵ قانون آیین دادرسی مدنی مقرر نموده است : خسارت نا شی از عدم ا لنفع قابل مطالبه نیست و خسارت تاخیر تادیه در موارد قانونی ، قابل مطالبه می باشد » ؛ بنظر می رسد تعارضی میان این دو قانون وجود دارد . اما از آنجا که قانون آیین دادرسی مدنی قانون عام و مؤخر بوده و علی الاصول قانون عام مؤخر نمی تواند قانون خاص مؤجل را نسخ نماید ، بنابر این عدم النفع مقرر شده در ماده ۴۹ جاری خواهد بود .
قانون ثبت اختراعات ۱۳۸۶ در ماده ۶۰ ابتدا به تعریفی از نقض حقوق پیش بینی شده در قانون پرداخته است و مقرر می کند : نقض عبارت است از معنای انجام هر گونه فعالیتی در ایران که توسط اشخاص غیر از مالک حقوق تحت حمایت این قانون و بدون موافقت او انجام می گیرد . علاوه بر مالک حقوق تحت حمایت این قانون ، هر گاه ثابت شود دارنده اجازه استفاده از مالک درخواست کرده است تا برای خواسته معینی به دادگاه دادخواست بدهد و مالک امتناع کرده یا نتوانسته آن را انجام دهد ، دادگاه می تواند علاوه بر صدور دستور جلوگیری از نقض حقوق یا نقض قریب الوقوع حقوق ، به جبران خسارت مربوط نیز حکم صادر کند و یا تصمیم دیگری جهت احقاق حق اتخاذ نماید . همچنین درماده۶۱همین قانون ابتداشخص مرتکب جرم که باعلم وعدم نسبت به حقوق پیش بینی شده درماده۱۵همین قانون اقدام نماید،عمل اولاٌ غیرقانونی تلقی نموده،وشخص خاصی علاوه برجبران محکومیت کنویی به جبران خسارت مدنی نیزمحکوم خواهدشد.چنانکه ملاحظه می شوددراین قانون به عدم النفع اشاره نشده ودراین باب باقانون۱۳۱۰مغایرت داشته وجا داردقانون گذارباتوجه به قوانین ازپیش ذکرشده دراین فصل،تجدید نظرهای دراین موارد بعمل آورند.
معترض می تواند در دعاوی حقوقی و جزایی در هر موقع از مراجع قضایی صدور قرار تامین دلیل یا توقیف محصولات تقلبی را درخواست نماید بند ب ماده ۱۵ قانون ۱۳۸۶ در این باره مقرر کرده است : مالک میتواند با رعایت بند (ج) این ماده و ماده (۱۷) علیه هر شخص که بدون اجازه او بهرهبرداریهای مندرج در بند (الف) را انجام دهد و به حق مخترع تعدی کند و یا عملی انجام دهد که ممکن است منجر به تعدی به حق مخترع شود، به دادگاه شکایت کند.
ماده ۱۸۲ آییننامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری مقرر کرده است : مالک هر اختراع، طرح صنعتی، علامت و نام تجاری یا قائم مقام قانونی وی برحسب مورد میتواند به موجب امر نزدیکترین دادگاه عمومی محلی که کالاهای مورد ادعا در آن محل است صورت مشروحی از کالاهایی که به ادعای او با حق حاصل از اختراع یا طرح صنعتی و یا علامت تجاری او مخالف است بردارد. اجرای امر فوق در صورتی که کالاها هنوز در گمرک باشند، به وسیله مأمورین گمرک والا به وسیله مأمور اجرا به عمل خواهد آمد.
توقیف کالاهای مزبور وقتی ممکن است که امر دادگاه تصریح به آن داشته باشد. امر دادگاه در هریک از دو صورت فوق بنابه دادخواست مالک اختراع، طرح صنعتی، علامت و نام تجاری یا قائم مقام قانونی وی صادر میگردد. به دادخواست مزبور باید رونوشت مصدق گواهی نامه اختراع، طرح صنعتی و علامت، حسب مورد، ضمیمه گردد. اگر مالک اختراع، طرح صنعتی، علامت و نام تجاری تقاضای توقیف کالاهای مذکور فوق را نماید باید تضمین کافی بدهد که عندالاقتضاء از محل مزبور کلیه خسارات وارده به طرف جبران گردد. عندالاقتضاء از محل مزبور کلیه خسارات وارده به طرف جبران گردد.
هم چنین در ماده ۱۸۳ آمده است : در دعاوی حقوقی و کیفری راجع به حقوق حاصله از ثبت اختراع، طرح صنعتی، علامت و نام تجاری، معترض میتواند در هر مرحله از مراحل رسیدگی، از مراجع قضایی، اعم از دادگاه یا دادسرا که پرونده در آنجا مطرح است درخواست صدور قرار تامین دلیل و دستور توقیف محصولات ناقض حقوق ادعایی و تقاضای صدور دستور موقت نسبت به عدم ساخت، فروش یا ورود این محصولات را بنماید. مراجع قضایی موظفند نسبت به قبول تقاضای مذکور موافقت نمایند و میتوانند قبل از صدور قرارهای مزبور از متقاضی تضمین کافی بخواهند. اجرای دستور فوق در صورتی که محصولات درگمرک باشند توسط مامورین گمرک والا توسط ضابطین خواهد بود.
بر اساس تبصره ذیل این ماده دادسرا میتواند رأساً دستور توقیف کالاهای دارای علامت تقلبی، اعم از اینکه وارد چرخه تجاری شده یا نشده باشند، را صادر نماید.
در ماده ۶۱ این قانون هر شخصی که با علم و عمد مرتکب عملی شود که طبق مواد(۱۵)، (۲۸) و (۴۰) نقض حقوق به شمار آید یا طبق ماده (۴۷) عمل غیرقانونی تلقی شود، مجرم شناختهشده و علاوه بر جبران خسارت به پرداخت جزای نقدی از ده میلیون (۱۰٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال تا پنجاه میلیون (۵۰٫۰۰۰٫۰۰۰)ریال یا حبس تعزیری از نود و یک روز تا شش ماه یا هر دوی آنها محکوم میشود. در دعوای مدنی راجع به نقض حقوق مالک اختراع در مواقعی که اختراع، فرایند دستیابی به یک فرآورده باشد، درصورت وجود شرایط زیر، مسؤولیت اثبات این که فرآورده از طریق آن فرایند ساخته نشده است، به عهده خوانده دعوی نقض حق خواهد بود. در این صورت دادگاه درصورت ارائه اسناد و مدارک، منافع مشروع خوانده دعوی نقض حق را از جهت عدم افشاء اسرار تولیدی و تجاری وی در نظر خواهد گرفت :
۱- فرآورده جدید باشد.
۲- احتمال قوی وجود داشته باشد که فرآورده با بهره گرفتن از فرایند مزبور ساخته شده و مالک حقوق ثبتشده علیرغم تلاشهای معقول نتوانسته است فرآیندی را که واقعاً استفاده شده ، تعیین نماید.
ماده ۷۵ قانون تجارت الکترونیکی مقرر کرده است : متخلفین از ماده (۶۴) این قانون و هرکس در بستر مبادلات الکترونیکیبه منظور رقابت، منفعت و یا ورود خسارت به بنگاههای تجاری، صنعتی، اقتصادی وخدماتی، با نقض حقوق قراردادهای استخدام مبنی بر عدم افشای اسرار شغلی و یادستیابی غیرمجاز، اسرار تجاری آنان را برای خود تحصیل نموده و یا برای اشخاص ثالثافشا نماید به حبس از شش ماه تا دو سال و نیم، و جزای نقدی معادل پنجاه میلیون (۰۰۰ ۰۰۰ ۵۰) ریال محکوم خواهد شد .
ماده ۷۶ قانون تجارت الکترونیکی در نقض علایم تجاری مقرر کرده است : متخلفان از ماده (۶۶) این قانون به یک تا سه سال حبس و جزای نقدی ازبیست میلیون (۰۰۰ ۰۰۰ ۲۰) ریال تا یکصد میلیون (۰۰۰ ۰۰۰ ۱۰۰) ریال محکومخواهند شد.
در ماده ۶۲ پیش بینی نموده است که در صورتی که قانون ثبت اختراعات ، علایم تجاری و طرحهای صنعتی با مقررات مندرج در معاهدات بین المللی در حوزه مالکیت صنعتی که ایران به آنها ملحق شده یا ملحق خواهد شد در تعارض باشد ، مقررات معاهدات بین المللی را مقدم دانسته است .
گفتار دوم : در موافقت نامه تریپس
الف ) وظیفه اثبات در ثبت فرایند
در موافقت نامه تریپس ماده ۳۴ به اثبات نقض فرایند حق اختراع پرداخته و این اختیار مقامات قضایی را به کشورها تفویض نموده است که از مدعی علیه بخواهند تا ثابت نمایند که فرایند بدست آوردن محصول تولید شده توسط آنها با فرایند ثبت شده توسط ثالث متفاوت است . بنابراین اعضا حداقل در یکی از شرایط زیر مقرر خواهند داشت که هر گونه محصول همانندی که بدون کسب موافقت مالک اختراع ثبت شده تولید شود ، در صورت عدم وجود دلیل خلاف ، به دست آمده از فرایند ثبت شده تلقی می گردد .
الف ) هنگامی که محصول بدست آمده توسط فرایند ثبت شده ، جدید باشد ؛
ب) وقتی که احتمال قوی وجود داشته باشد که کالای همانند از فرایند مزبور ساخته شده و مالک اختراع ثبت شده نتوانسته است با تلاشی معقول فرایند را که واقعا مورد استفاده قرار گرفته است . « مورد نخست در موارد محدودی اعمال می شود زیرا فقط به محصولات جدید محدود می گردد حال آنکه دومین مورد شامل همه محصولاتی می شوند که دارای مشابهت های ماهوی هستند . [۳۲۷]
ب ) اقدامات موقتی در موافقت نامه تریپس
بخش ۳ موافقت نامه تریپس به اقدامات موقتی (تامینی) در ماده ۵۰ مقرراتی را وضع نموده است .
۱ ) مقامات قضایی از این اختیار برخوردار خواهند بود که دستوراتی در مورد اقدامات موقتی فوری و موثر به منظور های زیر صادر نمایند :
الف ) جلوگیری از وقوع نقض هر گونه حق مالکیت فکری بالخصوص جلوگیری از ورورد کالاهای وارداتی پس از ترخیص از گمرک
ب ) حفظ ادله و مدارک مربوط به تخلف صورت پذیرفته
۲ ) مقامات قضایی از این اختیار برخوردار خواهند بود که در مواردی که تاخیر احتمالاً منجر به ضرر قابل جبران به مالک حق می گردد و در جایی که خطر از بین رفتن سند مسلم است اقدامات موقتی را بدون استماع طرف دیگر ، اتخاذ نمایند .
۳ ) مقامات قضایی از این اختیار برخوردار خواهند بود که از مدعی بخواهند مدارک موجود معقولی را ارائه نماید تا آنان را با اطمینان کافی قانع نماید مبنی بر این که وی مالک حق است و حق وی در حال نقض یا چنین نقضی قریب الوقوع است و همچنین به مدعی دستور می دهند تا وثیقه یا تضمینی معادل و هم ارزش و کافی جهت حمایت از خوانده و جلوگیری از سوء استفاده ارائه نماید .
۴ ) در مواردی که اقدامات موقتی بدون استماع طرف دیگر اتخاذ می شود ، حداکثر پس از اجرای سریع اقدامات مزبور ، مراتب بدون تاخیر به طرف های متاثر از این اقدامات اطلاع داده خواهد شد
۵ ) ممکن است مقامی که اقدامات موقتی را به موقع اجرا می گذارد از مدعی بخواعد سایر اطلاعات لازم برای تشخیص کالاهای مربوط را ارائه نماید .
۶ ) برای مدعی علیه حق درخواست لغو اقدام موقتی یا فاقد اثر شدن پابرجا خواهد بود . چنانچه رسیدگی های منتهی به تصمیم در خصوص حقوق قانونی طرف ها طی مدت معقولی که از سوی مقام قضایی صادر کننده اقدام موقتی تعیین شود ، به جریان انداخته نشود . این مدت نباید بیش از بیست روز کاری یا سی و یک روز تقویمی ، هر کدام که طولانی تر باشد ، نخواهد بود .
۷ ) در مواردی که اقدامات موقتی لغو و یا به دلیل ترک فعل مدعی از درجه اعتبار ساقط شوند یا در مواردی که بعداً معلوم گردد که حق مالکیت فکری نقض نشده یا خطر وقوع چنین نقضی وجود نداشته است ، مقامات قضایی از این اختیار برخوردار خواهند بود که بنا به درخواست مدعی علیه ، به مدعی دستور دهند که از بابت لطمه وارده بر اثر این اقدامات به مدعی علیه غرامت مقتضی پرداخت نماید . « اقدامات موقتی برای حفظ وضعیت موجود و جلوگیری از نقض بیشتر و یا حفظ مدارک و ادله ارتکاب جرم ، جزء اجتناب ناپذیر مکانیزم موثر اجرای حقوق است . این اقدامات یا به دستور مقامات قضایی صورت می گیرد یا توسط مقامات اداری و غیر قضایی ، این اقدامات هم در مرحله اقدامات مقدماتی ناقض جهت انجام نقض و هم در حین نقض حق و هم بعد از آن اعمال می شود ».[۳۲۸]
ج ) ضمانت اجرای مدنی
موافقت نامه تریپس در ماده ۴۵ به جبران خسارت پرداخته و جبران خسارت وارده به شخص زیان دیده را مورد تاکید قرار داده است . در این ماده آمده است : مقامات قضایی از این اختیار برخوردار خواهند بود که به نقض کننده یک حق مالکیت فکری دستور دهند که به دارنده این حق خسارت کافی برای جبران زیان وارده به او در نتیجه نقض این حق توسط شخص نقض کننده ای که می دانسته یا دلایل معقولی در اختیار داشته که بدانددر فعالیتی متضمن یک حق مالکیت فکری درگیر است بپردازد . همچنین مقامات قضایی از این اختیار برخوردار خواهند بود که به نقض کننده یک حق مالکیت فکری دستور دهند که هزینه های دارنده این حق از جمله حق الوکاله را بپردازد . در موارد مقتضی به مقامات قضایی اجازه دهند امر به جبران منافع یا پرداخت خسارت از پیش تعیین شده حتی در مواردی نمایند که نقض کننده نمی دانسته یا دلایل معقولی در اختیار نداشته که بداند در فعالیتی متضمن یک حق مالکیت فکری درگیر است .
د ) ضمانت اجرای کیفری
موافقت نامه تریپس در ماده ۶۱ در دو مورد مجازات های کیفری را پیش بینی نموده که یکی از آنها جعل علامت تجاری است . این ماده مقرر کرده است : اعضاحداقل در مورد جعل عمدی علامت تجاری در مقیاس تجاری ، آیین های دادرسی و مجازات های کیفری مقرر خواهند داشت
چنانکه در این ماده بیان شده است ، مجازات های کیفری تنها شامل علامت های تجاری می شود که شامل موارد ذیل باشد :
۱ – نقض علامت تجاری بطور عمدی صورت پذیرفته باشد .
۲ – این نقض در مقیاس تجاری انجام گرفته باشد .
بدیهی است چنانکه نقضی صورت پذیرفته اما به صورت سهو یا بدون علم و آگاهی باشد و همچنین نقضی که به صورت تجاری نباشد شامل مجازات های کیفری پیش بینی شده در قوانین نخواهد بود .
به یک بالن ته گرد سه دهانه حلالهای تولوئن-استونیتریل(۱۵ میلی لیتر و ۴۵ میلی لیتر) و مونومر عاملی (متاکریلیک اسید ۵/۰ میلی لیتر)و مولکول هدف (۶_هیدروکسی _۲ ،۴ ،۵_ تری آمینو پریمیدین ۳۵/۰ گرم) انتقال و به مدت ۱۰ دقیقه توسط همزن مغناطیسی همزده شد. سپس نانو ذرات( سیلانA-سیلیکا ۳۲/۰ گرم) و ایجاد کننده پیوند های عرضی (اتیلن گلیکول دی متاکریلات ( ۴/۵ میلی لیتر) اضافه شد. سپس آغازگر (’۲و۲-آزو بیس ایزو بوتیرو نیتریل ۵۱۲/۰ گرم )اضافه شد. مخلوط مورد نظر به مدت ۲۰ دقیقه تحت گاز نیتروژن قرار گرفت تا اکسیژن حل شده در آن حذف گردد. فرایند پلیمریزاسیون به مدت ۱۸ ساعت در حمام روغن ˚C60 ادامه یافت. بعد از پلیمریزاسیون یک مونولیت پلیمری سخت بدست آمد که در درون یک هاون خرد و پودر شد. سپس استخراج سوکسله به مدت ۱۲ ساعت انجام شد تا مولکول هدف با نسبت حجمی ۱:۹ (V/V) متانول/استیک اسید حذف گردید. سپس پلیمر چندین بار با متانول مطلق شستشو داده شد. این پلیمر خشک شده قابل استفاده برای آزمایشات بعدی است.
شیوه سنتز NIP دقیقا مشابه شیوه سنتز MIP است، تنها با این تفاوت که مولکول هدف در فرایند تهیه NIP برداشته می شود. ساختار دو پلیمر سنتز شده از طریق اسپکتروسکوپی FT-IR مورد بررسی قرار گرفت و ساختارشان تایید شد.
همچنین آنالیز نانوذرات سیلیکا و تعیین مورفولوژی پلیمر قالب مولکولی بوسیله پرتو X (XRD) و دستگاه (SEM) مورد بررسی و تایید قرار گرفت.
۳-۵ بهینه سازی شرایط جذب ناخالصی بر روی پلیمر
۳-۵-۱ تعیین ماکزیمم طول موج جذب
یک محلول استاندارد ppm 200 از ۶_هیدروکسی _۲ ،۴ ،۵_ تری آمینو پریمیدین ساخته شد و جذب آن در دامنه طول موج ۸۰۰-۲۰۰ نانومتر اندازه گیری شد ماکزیمم جذب در ۲۳۹ نانومتر بود در نتیجه تمام سنجشهای بعدی در این طول موج اندازه گیری شدند.
۳-۵-۲ بررسی اثر زمان بر جذب ناخالصی توسط MIP
یک محلول استاندارد یا محلول ناخالصی ppm200 6_هیدروکسی _۲ ،۴ ،۵_ تری آمینو پریمیدین تهیه و در ۴ بشر ۸۰ میلی لیتر به هر یک ۱۵ میلی لیتر محلول ناخالصی و ۰٫۰۵ گرم MIP اضافه شد. هر کدام از مخلوط ها توسط همزن مغناطیسی به ترتیب به مدت ۵، ۱۰، ۲۰، ۳۰دقیقه همزده شد تا ناخالصی روی ذرات پلیمر قالب مولکولی جذب شود. سپس مقدار ناخالصی جذب نشده در محلول فیلتر شده و توسط دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه گیری شد جدول(۳-۱). همچنین مقادیر ثابت توزیع (Kd) و ظرفیت جذب سطحی (Q) با بهره گرفتن از معادلات زیر قابل محاسبه هستند.
۱) Kd=
۲) Q=
که Ci و Cf به ترتیب نشان دهنده غلظت اولیه و نهایی ناخالصی در فاز آبی است (mg.ml-1) ، W وزن پلیمر(g) و V حجم فاز آبی(ml) می باشند.
مقدار E (درصد استخراج) نیز از رابطه زیر محاسبه شد:
E=
زمان جذب(min) | غلظت نهایی(ppm) | درصداستخراج |
۵ | ۹۵/۸۸۱ | ۵۲ |
۱۰ | ۳۲/۹۰۱ | ۸۳/۵ |
۲۰ | ۵۹/۸۷۳ | ۷۰/۰۶ |
۳۰ | ۶۳/۹۶۸ | ۶۸ |
جدول ۳- ۱ بررسی اثر زمان جذب پلیمر قالب مولکولی سنتز شده
۳-۵-۳ بررسی تأثیر pH نمونه بر جذب پلیمر
در این قسمت اثر pH روی جذب ناخالصی ppm 200 در گستره pH ، ۹-۴ مورد بررسی قرار گرفت. به این صورت که به ۷ بشر ۸۰ میلی لیتر به هر کدام ۱۵ میلی لیتر محلول ناخالصی منتقل شد و pH آنها با بهره گرفتن از هیدروکسید سدیم واسیدنیتریکM 01/0 تنظیم گردید. سپس به هر یک از محلول ها ۰۵/۰ گرم MIP اضافه شد و به مدت ۱۰ دقیقه در تماس قرار گرفته و به منظور تسهیل در جذب ناخالصی توسط همزن مغناطیسی به خوبی هم زده شد. سپس محلول ها فیلتر شد و میزان ناخالصی در محلول زیر صافی مستقیماً با دستگاه اسپکتروفتومتر مورد اندازه گیری قرار گرفت جدول(۳-۲).
pH | غلظت نهایی ppm)) | درصداستخراج |
اولین اتحاد بین pan American world airways و panair do brasil در سال ۱۹۳۰ ایجاد شد درحالیکه اولین اتحاد در ابعاد کلان بین KMLو Northwest Airline در سال ۱۹۸۹ شکل گرفت که در ابعاد بسیار وسیعی به همکاری پرداختند. گام اصلی در این زمینه با پیوستن هلند در سال ۱۹۹۲ به امریکا برداشته شد. سه اتحاد اصلی هم به ترتیب در سالهای ۱۹۹۷، ۲۰۰۰و ۱۹۹۹ تشکیل شدند.
به طور فهرستوار فواید این ائتلافها را در زیر میتوان بیان کرد.
برای ایرلاین ها موارد زیر را میتوان شمرد.
استفاده از شبکه گستردهتر
کاستن بار هزینه از دوش ایرلاین با تقسیم شدن
الف: مراکز فروش
ب: تعمیر و نگهداری امکانات
ج: تجهیزات عملیاتی مانند سیستم های کامپیوتری
د: نیروی کار
ه: سرمایهگذاری و خرید و فروش
برای مسافر هم میتوان فواید زیر را برشمرد
کاهش قیمت خدمات در یک مسیر مشخص
دستیابی راحت تر به مقصدهای بیشتر
افزایش تعداد انتخابهایی که یک مسافر میتواند داشته باشد
کاهش زمان پرواز
۲-۸ نحوهی شکلگیری ائتلافهای استراتژیک در ایرلاین ها
تصویر زیر یک مدل مفهومی از فرایند استراتژیک مدیریت که در شکل دادن ائتلافهای استراتژیک در ایرلاین ها مورد استفاده قرار میگیرد را ارائه میکند.
شکل ۲-۴: فرایند ائتلاف |
اینگونه میتوان استدلال کرد که یک فرایند ۴ مرحلهای باید شکل بگیرد.
تحلیل استراتژیک از محرکهای درون سازمانی[۲۳] و بیرونی[۲۴]، که به عنوان دلایل اصلی تحریک برای شکلدهی ائتلاف عمل میکنند.
ارزیابی گزینههای استراتژیک جایگزین[۲۵] برای شکل دادن ائتلاف
موضوعهای پیادهسازی که باید در نظر گرفته شوند مانند انتخاب شریک مناسب
ارزیابی ائتلاف استراتژیک در مقابل معیارهایی که برای تشخیص میزان موفقیت ائتلاف تعریفشدهاند.
ارزیابی ائتلاف استراتژیک در مقابل معیارهایی که برای تشخیص میزان موفقیت ائتلاف تعریفشدهاند.
۲-۸-۱ انگیزههای ایجاد ائتلاف استراتژیک
الف: محرکهای بیرونی
در ۵۰ سال گذشته تغییرات عظیمی در فناوری، آموزش، بازرگانی بینالمللی و علم دارایی رخ داده است. این چهار نیرو باهم ترکیبشده و خود را در قالب انقلاب اطلاعات[۲۶]، بازسازی اقتصاد[۲۷] و رقابت جهانی[۲۸] آشکار کردهاند.
انقلاب اطلاعات
در دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی فن آوری اطلاعات نقش اساسی ای در آسانسازی گردشگری بینالمللی بازی کرد. در ایالاتمتحده قانونگذار حق قیمتگذاری را از CAB (انجمن غیرنظامی دانش هوایی[۲۹])گرفت و به ایرلاین ها اجازه داد که تنوع کرایههایی را که به مسافرین پیشنهاد میکنند، افزایش دهند. افزایش تنوع در قیمت کرایهها ایرلاین ها را مجبور کرد که از CRS (سیستم رزرو کامپیوتری[۳۰]) استفاده کنند. این سیستم به ایرلاین ها اجازه میداد که گنجایش خود و مشتریان ایرلاین را در طی فرایند، مدیریت، پی گیری و کنترل کنند.
این سیستم های CRS یکی از مهمترین عواملی بود که به ایرلاین هایی که از آنها استفاده میکردند این قدرت را میداد که بتوانند به درون بازارهای کشورهای دیگر نفوذ کرده و آنها را در رقابت مغلوب کنند.
بازسازی اقتصاد
بازسازی اقتصاد در قالب فلسفه ” متارکه اقتصادی”[۳۱] به وسیلهی حکومتها در بسیاری از قسمتهای جهان، تأثیر بزرگی بر روی ساختار صنعت حملونقل هوایی گذاشت. همزمان با آن حرکت جهانی به سمت خصوصی شدن باعث شد که کنترل بعضی از ایرلاین ها به دست اتباع خارجی بیفتد.
آزادسازی[۳۲]، خصوصیسازی[۳۳]، مالکیت خارجی[۳۴] و ادغامهای فرا ملی[۳۵] تأثیر فراوانی بر آیندهی ساختار صنعت ایرلاین ها گذاشتند ولی با این وجود بعضی از مالکیتهای عمومی کماکان برای بقا تلاش میکنند.
رقابت جهانی
شکل سازمانی به طور چشمگیری تحت تأثیر جهانی شدن قرار گرفته است. موفقیت یا شکست کارهای تجاری بزرگ در آینده، وابسته به میزان توانایی آنها در رقابت کردن در سطح جهانی است.
ایرلاین ها به دنبال آن هستند که دسترسی جهانی خود را افزایش دهند و آن را به مقدار بیشینهی خود برسانند. اعتقاد آنها این است که آنهایی که میتوانند سرویس جهانی ارائه کنند در شرایط رقابتی بسیار قوی قرار میگیرند.
ب: محرکهای درون سازمانی
به اشتراکگذاری ریسک[۳۶]
معنی و مفهوم : این زمین پیوسته در حسرت و آرزوی جام بزرگان صاحب دل است ؛ تا با جرعه افشانی خود او را سیراب کنند. یک جرعه شراب هم صرف زمین کن از این کار ناچیز چه کاستی و نقصان به تو میرسد ؟
آرایههای ادبی: بیت به رسم جرعه افشانی بر خاک تلمیح دارد.
حافظ شاید تحت تأثیر این بیت بوده است:
اگر شراب خوری قطرهای فشان بر خاک از آن گناه که نفعی رسد به غیر چه باک
(حافظ، ۱۳۷۲: ۴۰۵)
توضیحات :
جرعه افشانی بر خاک: از رسوم کهن شراب خوردن است. اقوام مختلفی، از روزگار باستان پیش از رسم قربانی به افتخار اموات شراب یا روغن یا آب و عسل و یا شیر و مشروبات بر روی مجسّمهها و قبرها میریختند. گویا ریختن آب خنک روی قبرها ، امروز در ایران، یادگار همین رسم است. یونانیان مو را گیاهی آسمانی تصوّر میکردند که به وساطت خاک بار میدهد و لطیفترین عصارههای نباتی را به نام باده به خاکیان تسلیم میکند از این رو به عنوان سپاسگزاری از عطیّهی خداوند ( شراب ) به هنگام نوشیدن آن ، جرعهای بر خاک میافشاندند. ( یاحقی ، ۱۳۸۸: ۳۸۶ )
۲۰ - چون جرعهها رانی گران، باری به هش باش آن زمان
کـز زیر خـاک دوسـتان، آواز عطشـان آیـدت
واژگان: عطشان: تشنه، مشتاق ، آرزومند. (معین)
معنی و مفهوم: آن زمان که جرعه جرعه شراب مینوشی، هشیار باش تا صدای(العطشان) مردگان زیر خاک را که شراب طلب میکنند ، بشنوی (و برای آنان جرعهای شراب بر خاک بریزی).
آرایههای ادبی : بیت دارای قافیهی میانی است .
۲۱ - آن نازنینان زیر خاک، افکندهی چرخ اند پاک
ای بس که نالی دردنـاک، ار یاد ایشان آیــدت
معنی و مفهوم : آن عزیزان نازنین که در زیر خاک خفتهاند همگی افتاده و افکندهی آسمان هستند . اگر ایشان را به خاطر بیاوری چه بسیار ناله و افغان خواهی کرد .
آرایههای ادبی : خاک و پاک جناس اختلاف در آغاز دارند .
۲۲ - گر داد آزادی دهی، قد خَم کنی در خُم جهی
ور پی ز خود بیرون نهی، آتش گلستان آیــدت
واژگان: داد دادن: انصاف دادن، حکم به حق کردن. ( فرهنگ لغات ) خُم : ظرف سفالینی بزرگ که در آن شراب و مانند آن ریزند. ( معین )
معنی و مفهوم: اگر میخواهی داد این آزادگی و آزادی خویش را بدهی و از آن خوب بهره ببری، قدّ خودت را خم کن و در خُم شراب بپر ( باده نوشی کن ) . اگر گامی از خودی خود بیرون بگذاری ( مست و مدهوش شوی ) همچون ابراهیم آتش برایت گلستان خواهد شد ( قدرت معجزه مییابی ) .
آرایههای ادبی : خَم و خُم جناس محرّف دارند. گلستان شدن آتش تلمیح به ماجرای حضرت ابراهیم دارد . شاعر تلویحاً شخص درون خم پر از باده را ابراهیم در میان آتش تصور کرده است.
۲۳ - گر کعبه جویی با ریا ، بتخانه سازی کعبه را
ور بت پرستـی باصفا، کعبه ثنا خـوان آیـدت
معنی و مفهوم: اگر از روی ریا و تزویر دنبال کعبه باشی و این گونه بخواهی خداپرستی کنی کعبه را ( از بتهای نفسانی ) به بت خانهای تبدیل خواهی کرد؛ امّا اگر از روی صفا و اخلاص ، بت بپرستی کعبه به ستایش از تو بر خواهد خاست .
۲۴ - چون از نیازت بوی نه، کعبه پرستی روی نه
چون آبت اندر جوی نه، پل کرده آسان آیـدت
معنی و مفهوم: چون از سوز و نیاز عاشقانه، هیچ بویی نبردهای و بی اطّلاع هستی ، پرستش کعبه به صلاح تو نیست و اصلاً سودی از پرستش کعبه نخواهی برد و این مانند آن است که بر روی جوی خالی از آب ، پل بسازی که کاری بسیار آسان و خوار است .
آرایههای ادبی : بوی و روی جناس اختلاف دارند . مصراع دوم تمثیلی برای مصراع اول است . آب در جوی نداشتن کنایه از گرفتاری و مشکل نداشتن.
۲۵ - تا زهد تو زرق است و بس، بر کفر داری دسترس
می گیر و صافی کن نفس، تا کفر ایمان آیـــدت
واژگان: زرق : دورنگی، دو رویی، نفاق، تزویر، ریاکاری. (معین)
معنی و مفهوم: تا زهد و پارسایی تو از روی ریا و تزویر است، به کفر بیشتر نزدیکی و گرایش داری، شراب بگیر و بنوش و به وسیلهی آن وجودت را صفا ده تا کفرت تبدیل به ایمان شود .
آرایههای ادبی: کفر و ایمان تضاد دارند .
اندیشهی حافظ از همین اشعار خاقانی شکل گرفته است:
آتش زهد و ریا خرمن دین خواهد سوخت حافظ این خرقهی پشمینه بیانداز و برو
(حافظ، ۱۳۷۲: ۵۵۴)
۲۶ - بگذار زهد بی نمـک، بِل تا فرود آید فـلک
هر رخنه کاید یک بیـک بر طاق ویران آیـدت
واژگان: رخنه: راهی که در دیوار واقع باشد، شکاف، چاک. (معین) بِل: امر از هِشتن، هلیدن، بگذار، بهل. (معین) طاق: سقفی به شکل قوس که روی اتاق، درگاه، پل و غیره سازند، سقف محدّب ، آسمانه. (معین)
معنی و مفهوم: این زهد بی معنی و ناخوشایند را رها کن ، بگذار تا آسمان فرود آید و هر رخنه و سوراخی که از این آسمان پدیدار شود بر طاق ویران تو فرود بیاید .
آرایههای ادبی: زهد بی نمک کنایه از ناخوشایند . واج آرایی حرف « ک » .
۲۷ - بر یاد خاقان الکبیر ار می خوری جان بخشـدت
بَل کان شه اقلیـم گیر، اقلیـم توران بخشـدت
واژگان: خاقانالکبیر: لقب جلال الدّین ابوالمظفر اخستان بن منوچهر، ممدوح خاقانی است که دوازده قصیده و هفت ترکیببند در مدح او دارد. (فرهنگ لغات) اقلیم: ناحیهای از کرهی زمین، کشور، ولایت، مملکت. (معین) توران: نام ترکستان و بخشی از خراسان، ولایت ماوراءالنهر.(فرهنگ لغات)توضیحات. بل: حرف اضراب است و هرگاه پیش از جمله بیاید حرف ابتدا باشد و مفهوم آن باطل کردن معنی ماقبل خود است. (دهخدا)
معنی و مفهوم: اگر به یاد خاقان بزرگ، اخستان بن منوچهر شراب بنوشی آن شراب به تو جان میبخشد و تو را زنده میدارد یا که نه ؛ اگر به یادش شراب بنوشی آن شاه فاتح کشور گشای ، اقلیم توران را به تو خواهد بخشید .
آرایههای ادبی : بیت دارای آرایهی اضراب است .
این بیت یادآور بخشندگی حافظ است:
اگر آن ترک شیرازی به دست آرد دل ما را به خال هندویش بخشم سمرقند و بخارا را
(حافظ، ۱۳۷۲: ۴)
توضیحات :
توران: تور ، بیابانی پست در قسمت آسیای مرکزی جنوب شرقی دریای آرال ، این منطقه به واسطهی آمو دریا و سیر دریا ، به بیابانهای قراقروم در جنوب ، قزل قوم از مرکز و قراقوم آرال در شمال تقسیم میشود . ریزش در آن جا خیلی کم است و جز در واحههای حاصل خیز کنار آمو دریا و سیر دریا سکنهی چندانی ندارد . در داستانهای ملّی ، توران نام قسمتی از مملکت فریدون است که آن را به پسر میانی خود ، تور واگذار کرد و به نام او توران خوانده شد . به روایت شاهنامه ، توران سرزمین ترکان و چینیان بود و به واسطهی جیحون از ایران جدا میشد. ( دزفولیان ، ۱۳۸۷: ۳۸۳ )
بند سوم:
۳-۶-۳-۳- سرمایه فرهنگی
سرمایه فرهنگی را میتوان توانایی تصرف و استفاده از کالاهای فرهنگی تعریف کرد. ﻣﻔﻬﻮﻡ سرمایهﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺑﻮﺭﺩﻳﻮ، ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﺯ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻱ ها و ﻋﺎﺩﺕﻫﺎ ﻭ ﻃﺒﻊﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺷﺎﻣﻞ: ﺩﺍﻧﺶ، ﺯﺑﺎﻥ، ﺳﻠﻴﻘﻪ ﻳﺎ ﺫﻭﻕ ﻭ ﺳﺒﮏﺯﻧﺪﮔﻲ، ﺩﻻﻟﺖ ﻣﻲﮐﻨﺪ. در نظریه سرمایه فرهنگی ابعاد و عناصر فرهنگی می تواند به عنوان منابع تسهیلکننده برای دسترسی به موقعیتهای جدید، امتیازات و پاداشهای کمیاب و ارزشمند تلقی شود. سرمایهفرهنگی را می توان شامل دارائیها، فعالیتها و اطلاعات فرهنگی، سطوح تحصیلی، تعاملات فرهنگی در عرصه اجتماعی دانست. شاخصهای مورد استفاده برای سنجش سرمایه فرهنگی در این پژوهش عبارتند از: مدارک تحصیلی (که در تقسیمبندی بوردیو از انواع سرمایهفرهنگی، شکل خاصی از سرمایه فرهنگی نهادینه شده محسوب میشود)، دارایی های فرهنگی که در قالب اشیای مادی و کالاهای متعلق به فرهنگ متعالی مثل نوشته ها، نقاشیها، مجسمه ها، ابزارها و کارهای هنری، آلاتموسیقی، کتاب، امکانات لازم برای مطالعه عینیت مییابد، استفاده از کالاهای فرهنگی خاص مانند تماشای برنامههایی خاص از تلویزیون، استفاده از موسیقی خاص، عادت های مطالعه که شامل نوع و میزان کتاب خواندن، استفاده از کتابخانه، خواندن روزنامه و مجلات، اشتراک روزنامه و مجلات، فعالیت های فرهنگی آشکار مانند رفتن به موزه ها، تئاتر، سینما و مشارکت در هنرهای زیبا، پیگیری حوادث هنری، مسافرتهای فرهنگی گروهی، شرکت در کلاس های فرهنگی و هنری را شامل می شود.
جدول۳-۸) عملیاتی کردن متغیر مستقل سرمایه فرهنگی
ریف | گویه |
۱ | آیا شما در منزل کتابخانه شخصی دارید؟ |
۲ | آیا در خانواده شما به دلیل علاقه به مطالعه از یک مکان خاص برای مطالعه استفاده می شود؟ |
۳ | آیا مشترک روزنامه و مجلات هستید؟ |
۴ | آیا حداقل یک کتاب در ماه می خوانید؟ |
۵ | آیا به نوع خاصی از موسیقی علاقه مند هستید؟ (کلاسیک، پاپ، راک و ….) |
۶ | آیا به نوع خاصی از برنامه های تلویزیون علاقه مند هستید؟ (مثلا فیلم های مستند، تاریخی، سریال و ….) |
۷ | آیا در خانواده شما فرزندان در کلاس های فوق برنامه هنری و فرهنگی شرکت می کنند؟ |
۸ | آیا اعضای خانواده شما به مطالعه علاقمند هستند؟ (حداقل یک ساعت در روز مطالعه غیر درسی دارند) |
۹ | آیا شما اغلب به دیدن ابنیه تاریخی، مذهبی، کاخ موزه ها، نمایشگاه آثار هنری و … می روید؟ |
۱۰ | آیا شما به پیگیری اخبار و حوادث مربوط به هنرمندان (بازیگران، خوانندگان، نقاشان و…) علاقه مند هستید؟ |