ادیب حاجباقری و پرویزی مینویسند: «محقق گراندد تئوری ممکن است از تلفیق روشها نیز استفاده کند. این کار به او کمک می کند تا پدیده را از زوایای مختلف بررسی نماید»(۲۴). در مطالعه حاضر نیز برای تکمیل داده ها و بررسی ابعاد مختلف پدیده مورد بررسی در شرایط طبیعی؛ علاوه بر مصاحبه، از یادداشتهای مشاهدهای[۳۷] نیز استفاده شد. یادداشتهای مشاهدهای گزارشاتی از رویدادها و تعاملات مشاهده شده در عرصه میباشند. چنین یادداشتهایی ممکن است شامل توصیف شرایط و شاید برخی مصاحبه های غیر رسمی نیز باشند(۶۷).
فرایند نمونه گیری و روش جمعآوری داده ها
نمونه گیری اولیه(مبتنی بر هدف)
مصاحبه: بعد از تأیید نهایی پروپوزال تحقیق توسط شورای تحصیلات تکمیلی دانشکده و شورایپژوهشی دانشگاه و اخذ مجوز اخلاقی از کمیتهی مربوطه (نامه شماره ۷۱۹۹/۴/۵ مورخه ۱۱/۸/۹۱) جمعآوری داده ها انجام شد. در اولین مرحله از جمعآوری و تجزیه و تحلیل داده ها، ۸ نفر از مبتلایان به سوختگی که حداقل ۶ ماه تا دوسال از زمان بستری شدن آنها میگذشت، بر اساس نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب و سپس بر اساس طبقات پدیدار شده و ویژگی آنها و برای رسیدن به اشباع در درون طبقات؛ به صورت نمونه گیری نظری دنبال و هدایت شد. داده ها در مدت۹ ماه( از اواخر آبان ۹۱ تا آذر ماه۹۲) جمع آوری و تجزیه تحلیل شد. با توجه به اینکه در مصاحبه های اولیه محقق در حال کسب تجربه نیز بود جمع آوری و تجزیه تحلیل سه مصاحبهی اول ۳ ماه به طول انجامید. در ابتدای هر مصاحبه از مشارکتکنندگان خواسته شد در مورد خودشان و زندگی پس از سوختگی توضیحاتی بدهند تا در این مرحله اعتماد لازم بین مشارکتکننده و محقق برای ادامه روند مصاحبه ایجاد گردد. سپس از آنها خواسته میشد تا به توصیف تجربیاتشان، در خصوص عامل مؤثر برآن بپردازند. موضوعات کلیدی در حین مصاحبه به عنوان راهنمای طرح سئوالات بعدی یادداشت و ضمن جمعبندی صحبتهای قبلی مصاحبه شونده و چک کردن برداشتهای خود در خصوص موارد مورد طرح توسط مشارکتکنندگان؛ سوالات بعدی پرسیده میشد. متن مصاحبه ها ضبط و حتیالامکان در همان روز کلمه به کلمه پیاده و به عنوان دادهی اصلی تحقیق استفاده شد. دست نوشته های کدگذاری شده در برخی موارد درملاقات حضوری یا تلفنی بعدی برای ارائه بازخورد بر روی برداشتهای پژوهشگر کنترل میشد. یادآور نویسی و انجام مقایسه مداوم، یکی از فعالیتهای درونی شده مورد نظر پژوهشگر در مسیر مصاحبه ها یعنی جمعآوری داده ها و تجزیه تحلیل همزمان آنها بود. مصاحبه با هر مشارکتکننده، بسته به میزان تحمل و علاقه وی برای ادامه مصاحبه انجام شد، که در تمامی موارد شامل یک جلسه بود. با دو نفر از مشارکتکنندکان به کرات در طی جلسات غیررسمی ملاقات شد. مدت جلسات مصاحبه بین ۳۰ تا ۱۲۰ دقیقه و به طور متوسط در حدود یک ساعت بود.
نمونههایی از سئولات اولیه شامل موارد ذیل بودند:
در صورت امکان مختصری در مورد زندگی خودتان قبل از اینکه بسوزید؛ تعریف کنید.
زندگی خودتان را بعد از سوختگی شرح دهید(تجارب خود را از مشکلات و راه حلهایی که بکار میبردید).
احساس و تجارب زمان سوختن و بستری شدن در بیمارستان، و پس از آن در منزل و جامعه را شرح دهید.(درمانها، تغییراتی که در روند طبیعی زندگی تجربه میکردید).
در ادامه با مشخص شدن طبقات اولیه سوالات نیز در جهت تکمیل و غنی شدن طبقات و کشف ارتباط طبقات با یکدیگر و با طبقه مرکزی هدایت میشد. نمونههایی از این سوالات شامل موارد ذیل میباشد:
وقتی میخواستید برای اولین بار در جمع حاضر شوید چه احساس داشتید؟ خاطرات آن روزها را تعریف کنید.
سوختگی در کل چه تاثیری بر زندگی خصوصی و اجتماعی شما گذاشت؟ چطور با آن کنار آمدید؟
حضور شما در اجتماع و جامعه پس از سالها چگونه است؟
سوختگی چه تاثیری بر درک شما از خودتان گذاشت؟
آیا سوختگی و رنج حاصل از آن همه در جهت ضعیف کردن بدن و روح شما بود یا اینکه نه تاثیراتی بر عکس هم داشت؟ در این صورت چگونه؟ توضیح دهید.
بازگشت بعد از سوختگی برای شما چه معنی دارد؟
مشاهده: محقق همچنین طی چندین جلسه، به مشاهده عملکرد و ارتباط پرستاران و پرسنل بخش با بیماران مبتلا به سوختگی و همراهان ایشان در جهت چگونگی ارتباطات بینفردی از یک سو و شرایط بیماران در هنگام پانسمان، حمام و سایر مراقبتهای نسبتاً تهاجمی؛ پرداخت. این مشاهدات پس از ارائه معرفی نامه به دفتر پرستاری و هماهنگی دفتر با مسئولین بخشهای سوختگی و ترمیمی مردان و زنان صورت میگرفت. این مشاهدات در شیفتهای صبح و عصر انجام شد. مرکزیت این مشاهدات بر چگونگی درد و رنج جسمی،روحی و معنوی بیمار و خانواده در فضای بخشها بود. فعالیت اصلی محقق در همه این جلسات، مشاهده بود. البته قبل از خروج از بخش گفتگوهای غیر رسمی با پرستاران و بیماران و یا همراهیان بیماران صورت میگرفت که در بدنهی تحقیق قابل استفاده و کمک کننده بود. داده های حاصل از این گفتگوها در تأییدپذیری یافته ها و مفروضات پیشین حاصل از داده ها موثر بود. محقق در هنگام مشاهده، یادداشت بر میداشت و پس از پایان مشاهده؛ در همان روز آن را به طور مشروح ثبت و از آن به عنوان داده و یا یادآور استفاده میکرد.
کوربین و استراوس، ۲۰۰۸ در این خصوص نوشتن یادداشتهای مشاهدهای[۳۸] که حوادث واقعی را توصیف می کند، یادداشتهای نظری[۳۹] که به افکار محقق در خصوص آن حوادث می پردازد و یادداشتهای روششناسی[۴۰] که به جنبه رویههای تحقیق اشاره دارد، را توصیه می کنند. درواقع یادداشتهای مشاهدهای در بردارندهی مفهوم یادداشت در عرصه و یادداشتهای نظری همان یادآورها هستند. همچنین پیشنهاد می شود، یادآورها میتوانند بر اساس این یادداشتهای مشاهدهای نیز نوشته شوند(۶۷).
در این مطالعه نیز ثبت یادآور و یادداشت عرصه از مواردی بود که در حین جمعآوری و تجزیه تحلیل داده ها مد نظر قرار گرفت.به عنوان مثال، نمونه ای از یادداشت در عرصه در ذیل آمده است.
یادداشت عرصه- بخش سوختگی زنان
در بخش سوختگی برای ملاقات با یکی از همکاران پرستار زمانی رسیدم که وی مشغول پانسمان بود. به دلیل سابقهآموزش در این بخش و آشنایی قبلی با محیط، با پوشیدن گان، منهم وارد اتاق شدم. بیماری با درصد سوختگی زیاد روی دست پرستار خم شده بود و فریاد میکشید «تو رو خدا یک کم آرومتر!» زیر گوش پرستار گفتم: مسکن دریافت کرده؟ جواب داد:«آره بابا این اصلا همینجوره! هنوز دستت بههش نخورده داد و بیداد راه میاندازه» سرم رو بلند کردم و چشمم به نگاه نگران و ملتمس همراه بیمار افتاد که یکی لازم بود از خودش مراقبت کنه!.
این وضعیت کدهای: «درد و رنج فراموشنشدنی»، «ناکافی بودن مسکن»، «رفتار پرسنل»، «دلواپسی برای خانواده» و «فشار روحی بر همراهان بیمار» که قبلاً نیز در طی مصاحبه ها ایجاد شده بود؛ را تأیید میکرد. بر اساس این یادداشت عرصه و نیز برخی کدهای دیگر که دربردارنده چنین مفاهیمی بودند، یادآور زیر به عنوان مثال آورده شد:
یادآور: تداوم درد و درک نشدن از سوی پرستاران
درد شدید ترین دریافت حسی ناخوشایند در طول مدت بستری بویژه قبل از انجام گرفت است. با وجودی که پرستاران ذکر می کنند، پروتکول بیمارستان را برای تسکین درد بیماران رعایت می کنند اما از آنجا که این مداخله بر اساس فرایند پرستاری نیست، لذا عدم کنترل و ارزیابی شدت درد قبل و بعد از تجویز مسکن مانعی برای درک تجربه زجر آور بیماران توسط بعضی از پرستاران است
نمونه گیری تئوریک:
جیآن در سال۲۰۰۴، بیان می کند: «انجام مقایسات بین و میان گروهی از داده ها موجب تقویت صحت، سطح دقت[۴۱] و تنوع[۴۲] می شود. برای اینکه قابلیت تعمیم تئوری خلق شده به بستر زمینه تحت مطالعه مناسبتر باشد باید به نمونه گیری مطلوبی پرداخت»(۷۲). در این راستا، بر اساس کدهای استخراجی جهت نیاز به تکمیل ارتباطات بینابینی برخی از طبقات و تکمیل قطعات گمشده برخی از طبقات اصلی و تکمیل سیر مفروضات منتج از تحلیلهای قبلی؛ پژوهشگر مبادرت به نمونه گیری نظری کرد. با توجه به یادآورهای نگارش شده، ازآنجا که به نظر میرسید، ویژگیهای فردی - اجتماعی و وضعیت آسیب سوختگی و عوارض مانده و همچنین مدت زمان پس از سوختگی متغیرهای مهم و تأثیرگذاری در بازگشت بیماران به جامعه بودند، لذا در انتخاب سایر مشارکتکنندگان سعیشد، حداکثر تنوع بر اساس متغییرهای مربوطه درنظر گرفته شود تا بتوان به بررسی فرضیه های ایجاد شده در ذهن (یادآورها) پرداخت. همچنین با پدیدار شدن مراحل بازگشت در هنگام تجزیه تحلیل داده ها با توجه به اینکه تجارب مشارکتکنندگان، اطلاعات لازم برای مراحل حاد و بستری را پوشش نمی داد، لذا دو پرستار و یک پزشک نیز وارد مطالعه شدند. از آنجا که حمایت خانواده به عنوان یک کد مهم از تجزیه تحلیل داده ها نمایان شد. جهت تکمیل اطلاعات از دو نفر از اطرافیان نزدیک قربانیان سوختگی نیز مصاحبه بعمل آمد.
همچنین برای بعد دهی[۴۳] و تنظیم منطقی ویژگی زیر گروه ها و ترمیم قطعات پنداشتی در دسته بندی و خوشهبندی طبقات؛ به نمونه گیری از دو بیوگرافی بدست آمده از مبتلایان به سوختگی، سایتهای خبری مرتبط موجود با زمینه و متون دیگر نیز پرداخته شد که حاصل آن؛ خوشهبندی منطقی، علمی و در عینحال مبتنی بر داده های تحقیق بود. این حالت اخیر عموما در مورد طبقهی «ماتریکس خود» صورت گرفت، که درفصل چهارم به تفضیل بیشتری در مورد آن خواهیم پرداخت. مدت مصاحبه در این مرحله نیز از ۳۰ دقیقه تا ۹۰ دقیقه متغییر بود. در این مرحله، با توجه به نوع مصاحبه شوندگان، محدودیتهای زیادی برای تماسهای بعدی وجود داشت، به همین دلیل در جریان مصاحبه، موضوعات کلیدی مطرح شده توسط مصاحبهشوندگان یادداشت و بعد از پایان هر قطعهای از مصاحبه، ضمن خلاصه سازی از صحبتهای مصاحبه شونده؛ نکات کلیدی مورد برداشت مصاحبهگر به آنها بازخورد داده میشد. این موارد یا تأیید میشد و یا ممکن بود که مورد بحث بیشتر و دقیقتری قرار بگیرد که خود اینحالت نیز به روایی کار از نظر پژوهشگر میافزود؛ چراکه تمام ادراکات، دیدگاه ها و تجربیات مصاحبه شوندگان، مورد کنکاش و بحث عمیق قرار میگرفت. بهعلاوه، از دید پژوهشگر، خود این رویکرد، موجبات یک نوع از حالت «بازنگری» را نیز در برداشتها فراهم میکرد و ابعاد بیشتری از پیش مفروضات پژوهشگر را به چالش و بحث میکشاند. در مجموع یافتههای این تحقیق از ۲۳ مورد مصاحبهی باز، عمیق و نیمه ساختار فردی و تعدادی یادداشتهای در عرصه و برخی از مستندات بدست آمده از مشارکتکنندگان و قربانیان سوختگی(بیوگرافی و خاطرهنویسی)، نوشته های درج شده در مجلات در خصوص زندگی پس از سوختگی و امثال آن فراهم آمد.
روش تجزیه و تحلیل داده ها
تجزیه و تحلیل در گرانددتئوری عموماً به معنی کدگذاری میباشد(۳۰). در این رویکرد تجزیه و تحلیل دادهها همزمان با جمعآوری اطلاعات است. داده های جدید همزمان با تمام داده ها مقایسه می شود تا محوریت مطلوب در بین داده ها آشکار گردد. داده ها به دقت به کوچکترین اجزای ممکن شکسته میشوند، تفاوت و تشابهات مقایسه میگردد. طبقه بندی با اطلاق کدهای جداگانه و مرور مکرر و ادغام کدهای مشابه انجام میگیرد(۶۷). هدف گرانددتئوری، شناخت رفتارهای متقابل و نمادین و پاسخ به سوال معروف «اینجا چه میگذرد؟ دادهها به ما چه میگویند؟»[۴۴] است .روشنسازی و تعریف کردن طبقات در نیل به این هدف گرانددتئوری بسیار موثر است(۳۰). در این پژوهش، روش تحلیلی کوربین و اشتراوس (۲۰۰۸) که شامل کدگذاری های باز، محوری و انتخابی است به عنوان چارچوب اصلی هدایت تجزیه و تحلیل مورد استفاده قرار گرفت (۶۸).
کدگذاری
در طول اجرای پژوهش با روش گراندد تئوری، فرایندهای جمعآوری داده ها، کدگذاری و تجزیه و تحلیل به صورت همزمان انجام می شود. به موازات جمعآوری داده ها، پژوهشگر کدگذاری را آغاز کرد. در این مرحله، پژوهشگر باید داده ها را خط به خط بررسی نموده، فرآیندهای موجود در آنها را تعیین کرده و الگوهای زیر بنایی را مفهومپردازی کند. کدگذاری در سه سطح انجام می شود:
سطح اول و دوم، کدگذاری باز و محوری
در کدگذاری باز؛ خواندن خطبهخط داده ها، خط کشیدن زیر عبارات و واژه های کلیدی و نوشتن آنها در حاشیه صفحه در ستون تنظیم شده به این منظور و ادغام مرتب آنها با توجه به تشابه مفهومی انجام گرفت. این کدها را کدهای اساسی یا پایه[۴۵] مینامند، زیرا از خود داده های اصلی و از کلمات به کار برده شده توسط مصاحبه شونده، برای کدگذاری استفاده می شود. از همان آغاز کدگذاری، پژوهشگر تلاش می کند تا حداکثر ممکن طبقات را خلق، دائما آنها را با هم مقایسه نماید. در این مطالعه کدگذاری با بهره گرفتن از نرم افزارMAXQDA 10 انجام شد(تصویر۱-۳).
تصویر ۱-۳
نمونه ای از کد گذاری سطح اول با بهره گرفتن از سیستم کدگذاری نرم افزار MAXQDA 10
ابتدا متن مصاحبه ها چندینبار بازخوانی شد تا نوعی ادراک کلی از معانی موجود در آنها به دست آید. از دو روش کد کذاری در این مرحله استفاده شد. یکی با بهره گرفتن از زبان و کلمات فرد مصاحبه شونده[۴۶] و دیگری کدهایی که محقق بر اساس مفاهیم موجود در داده ها میساخت.در حقیقت کدگذاری باز فرایند شکستن داده ها به قسمت های مجزا با هدف پردازش مفهوم و طبقه بندی آنهاست(۷۲). در حقیقت حرکتی از یک دامنه عینی به انتزاعی یعنی حرکتی رو به بالا از یک داده تجربی به مفهومی انتزاعیتر صورت گرفت. در عین حال، حرکت از سمت انتزاع به عینیت نیز به طور مرتب مورد بازبینی قرار میگرفت تا مشخص شود که آیا کدهای داده شده با داده های خام تناسب دارد یا خیر. سپس با انجام مقایسههای مداوم و طرح سوالات تسلسلی، فرایند عنوان گذاری یا تعیین برچسب مفهومی هدایت شد که سبب افزایش انتزاع و سطح پنداشتی مستتر در داده ها گردید.
به عنوان مثال، از متن زیر:
« بعد که اومدیم خونه ، باز خواهرانم تقسیمکار کرده بودند. مثلا هر بار که فیزیوتراپ می یومد، دستهام حسابی زخمی میشد و زخمهام خونریزی میکرد. ملافههام همیشه خونی می شد. خواهر بزرگترم میبرد آنها را میشست تا مادرم زیاد ناراحت نشه. هرکسی یک جوری همکاری میکرد، بالاخره اون اوایل درد جسمانی نمی گذاره آدم زیاد در مورد بقیهی چیز ها فکر کنه، اما بعد که یکم درد های جسمانی تخفیف پیدا می کنه خوب اون یکی دردها به سراغ آدم می یاد..»
کدهای«بازگشت به منزل»، «تقسیمکار برای مراقبت از بیمار»، «خونریزی از زخمهابه دنبال فیزیوتراپی»، «خونیشدن ملافههای بیمار»، «شستشوی ملافههای بیمارتوسط خواهر بزرگتتر»، «جراحت در محل گرفتها به دنبال فیزیوتراپی»، «تخفیف درد با مرور زمان»، «بروز نوع دیگری ازدرد» و «همکاری خانواده» به عنوان کدهای In-Vivo و کد «راهبردهای خانواده» به عنوان کد ساخته شده، استخراج گردید. بر این اساس ۹۵۰ کد اولیه استخراج شد که در طبقات موقت قرار داده شد.
به عقیدهی کوربین و اشتراوس (۲۰۰۸)، تفکیک دو سطح اول و دوم کدگذاری یعنی کدگذاری باز و محوری که در ویرایش قبلی این کتاب (۱۹۹۸) آورده شده، تصنعی بوده و صرفاً با هدف یادگیری در محققین تازه کار صورت گرفته است. در حین کدگذاری باز به طور ناخودآگاه ارتباطات بین مفاهیم نیز در ذهن پژوهشگر شکل میگیرد(۳۰).
در حین کدگذاری، یادآورها نیز نگارش میشدند. یادآور زیر بر اساس پاراگراف فوق در نرم افزار درج گردید.
یادآور
با ورود به منزل مرحلهدیگری از بازگشت بیماران مبتلا به سوختگی آغاز میشود، که ضمن مشکلات خاص بیمار، حمایتها و تدابیر خانواده در گذر از این مرحله نقش اساسی دارد. دردهای جسمی کمتر شده و نوع دیگری از درد که شاید بتوان اسم آن را درد عاطفی گذاشت بروز می کند. رنج جسمی به سوی رنج ذهنی شیفت پیدا می کند.
در نگارش یادآور فوق الذکر، در بالا در واقع محقق کدهای بدست آمده را با هم مرتبط ساخته است. همچنین در این یادآور فرضیه «بروز درد عاطفی یا شیفت رنج جسمی به رنج ذهنی در منزل» بر اساس ارتباط این مفاهیم با یکدیگر مطرح شده است که البته در مصاحبه های بعدی مورد بررسی قرار گرفت بر همین اساس کدگذاری محوری نیز به صورت همزمان با کدگذاری باز به صورت تفکر بر ارتباط بین مفاهیم انجام گرفت. در پژوهش حاضر، کدهای سطح اول، مرتب با همدیگر مقایسه شده و کدهای مشابه در یک طبقه قرار میگرفتند؛ آنگاه هر طبقه با سایر طبقات مقایسه میشد تا اطمینان حاصل شود که طبقات از یکدیگر متمایز هستند .علاوه بر سایر تکنیکهای مذکور، همچنان که ذکر گردید، یادآور نویسی نیز در این مرحله کمک میکرد. طبقات اصلی بر اساس ویژگیها و ابعادشان به طبقات فرعی مرتبط شدند. همچنین از طریق فرایند مقایسه مداوم محقق سعی نمود، طبقات مشابه را در هم ادغام نماید و طبقات بزرگتر شکل گرفت و داده های جدید از نظر شباهتها و تفاوتها با طبقات قبلی مقایسه شدند تا طبقات از نظر ویژگیها و ابعاد تکمیل گردند.
در کدگذاری محوری تکیه روی مشخصکردن یک طبقه(پدیده) با مشخصکردن شرایطی که به ایجاد آن میانجامد، قرار دارد که این شرایط عبارت است از:
الف) ساختار(زمینه)، به شرایطی اشاره دارد که در آن مسائل، مشکلات ، حوادث و ارتباطات مرتبط با پدیده قرار گرفته یا بوجود آمده است.
ب) فرایند، به راهکارهای(استراتژی) کنش/واکنش متقابلی اشاره دارد که در طی زمان افراد، سازمانها و جوامع در پاسخ به مشکلات و مسائل بکار میگیرند.
ج) پیامدها، در نتیجه وجود یا عدم کنش/ واکنش متقابل افراد در پاسخ به مشکلات و یا مدیریت نمودن وضعیتی خاص ایجاد میشوند.
مقدمه
پدیده بنیادی در فعالیت سطحی، جذب سطحی نام دارد که به دو اثر کاملا مشخص منجر می شود:
پایین آوردن یک یا چند کشش مرزی در سطوح مشترک موجود در دو سیستم
تثبیت یک یا چند سطح مشترک به وسیله تشکیل لایه هایی که جذب شده اند(۶۵)
یک ماده فعال در سطح ماده ای است که ضمن استفاده از این پدیده انرژی سطحی سطحی را که با آن درتماس است، تغییر دهد (۶۶) کاهش انرژی سطحی را می توان به سادگی در مواردی مانند کف کنندگی، افزیش میزان گسترش یک ماده بر روی سطح یک جامد، افزایش میزان تعلیق ذرات یک جامد در محیط یک مایع و تشکیل امولسیون مشاهده کرد. کاربرد مواد فعال در سطح در محصولات آرایشی و بهداشتی پدیده ای جا افتاده است که بسته به خواص مورد نیاز برای فعالیت سطحی به پنج دسته تقسیم می شود :
شویندگی
هنگامی که مشکل اصلی، حذف ماده آلوده کننده باشد، مواد فعال در سطح با خاصیت شویندگی مورد نیاز است مانند خاصیت شامپوها و صابون های دستشویی
ترکنندگی
در محصولاتی که تماس خوب میان محلول و جزء مورد عمل مطلوب باشد، خواص تر کنندگی مورد نیاز خواهد بود، مانند خاصیت رنگ موها و لوسیون های فر دائمی مو.
کف کنندگی
لازم است هنگام مصرف برخی محصولات کف زیادی تولید شود. در این محصولات از مواد فعال در سطح ویژه ای استفاده می شود، مانند شامپوها و شامپوهای بدن.
امولسیون کنندگی
در محصولاتی که تشکیل و پایداری امولسیون یک خاصیت ضروری است از مواد فعال در سطحی که خواص امولسیون کنندگی دارد استفاده می شود، مانند کرم های ویژه پوست و مو.
انحلال پذیر کردن
هنگامی که لازم است یک جزء انحلال ناپذیر در یک محصول حل شود باید از ماده فعال در سطحی استفاده شود که خواص مناسبی دارد، مانند انحلال پذیر کردن عطر ها و طعم ها.
۴-۱۰-۱-۱- دسته بندی مواد فعال در سطح
تمامی مواد فعال در سطح از ذنظر ساختاری دارای یک وجه مشترک هستند، آن این استکه تمامی آنها مولکول های آمفی پاتیک هستند. این بدان معنی است که مولکول دو بخش متمایز دارد :
واحد آبدوست
واحد آبگــریز
واحد های آبگریز معمولا از زنجیره ها یا حلقه های هیدروکربنی یا تلفیقی از این دو تشکیل شده است. در حالی که واحد های آبدوست معمولا گروه های قطبی مانند گروه های کربوکسیلی، سولفات یا سولفونات است و یا در مواد فعال در سطح غیر قطبی تعدادی از گروه های هیدروکسیل یا اتر است. طبیعت دوگانه این مولکول ها بدانها اجازه جذب شدن در سطوح مشترک را می دهد و دلیل بروز رفتارهای مشخص آنها به شمار می رود.
دسته بندی سورفکتانت ها :
می توان مواد فعال در سطح را بر اساس موارد کاربرد، خواص فیزیکی یا ساختار شیمیایی آنها دسته بندی کرد. هیچ یک از این تقسیم بندی ها کاملا رضایت بخش نیست و احتمالا منطقی ترین روش برای طبقه بندی مواد فعال در سطح دسته یندی آنها بر اساس رفتار یونی در محلول آبی است. بدین ترتیب چهار نوع مواد فعال در سطح وجود خواهد داشت :
آنــیونـی
کاتـیونی
غیر یونی
آمفوتـری
۴-۱۰-۱-۲- مواد فعال در سطح آنیونی
این سورفکتانت ها از این جهت آنیونی نامیده می شوند که بخش آبگریز آنها دارای شارژ الکتریکی منفی می باشد. فرمول عمومی این مواد بصورت RX-M+ نشان داده می شود که در آن R یک زنجیره هیدروکربنی، M یک گروه خنثی کننده از قبیل سدیم، آمونیوم، تری اتانل آمین یا منیزیوم و X یک گروه عاملی با بار منفی است که معمولا یکی از موارد زیر می باشد
سـولفــات ROSO2O-
سولفــونات R-SO2O-
کربوکسیـلات RCOO-
فسفات ROPO(OH)O-
بررسی گروه سولفات
پرمصرف ترین انواع سورفکتانها با خواص کف کنندگی خوب و قیمت ارزان بوده و مواد پرمصرف این دسته حاوی زنجیره هیدروکربنی ۱۲ تا ۱۴ کربنی می باشند. از بین مواد این دسته الکیل سولفات ها و الکیل اتر سولفات ها، عمومیت و رواج بیشتری دارند. الکیل اتر سولفات ها به علت محلولیت بالا و پایداری بسیار خوب در درجه حرارت های بالا بیشتر از الکیل سولفات ها استفاده می شوند. مواد این دسته دارای طبیعت تحریک کنندگی پوست بوده و به ساختمان دو لایه چربی در پوست آسیب وارد می کنند. این مواد سبب افزایش تبخیر نامحسوس پوست[۴۸] و خشکی پوست می گردند. اغلب این مواد از قبیل سدیم لوریل سولفات از واکنش کلر سولفونیک اسید[۴۹] تهیه می شوند. (۶۶)آلکیل آریل سولفات ها نیز چزو این دسته می باشند که امروزه بیشتر در فرآورده های شستشوی ظروف مورد استفاده قرار می گیرند. مونو گلیسرید سولفات ها نیز از مواد این دسته هستند که مصرف کمتری نسبت به آلکیل سولفات ها و آلکیل اتر سولفات ها در فرمولاسیون شامپوها دارند. فرمول ساختمانی سدیم لوریل سولفات که مهمترین مواد این دسته می باشد بصورت زیر است.
بررسی گروه سولفونات ها
آلفا اولفین سولفونات ها
این مواد از احیاء الکن ها توسط سولفور تری اکساید تهیه می شوند. سورفکتانت های این گروه در تمام pH ها پایدار بوده و کف فراوان و سفتی تولید می کنند. آلفا اولفین سولفات ها در بین سورفکتانت های آنیونی بیشتر از سایرین مقرون به صرفه و در دسترس می باشند. از معایب این سورفکتانت ها عدم قابلیت افزودن ویسکوزیته فرآورده بدلیل محلولیت آبی بسیار بالا و ایجاد خشکی و حالت ناخوشایند در پوست بدلیل طبیعت آنیونی قوی و پاک کنندگی چربی های طبیعی پوست می باشد.
سولفوساکسیناتها
مونو و دی سولفوساکسینات ها پس از سولفات ها در رده بعدی از نظر میزان مصرف قرار دارند. این مواد کف قابل قبولی ایجاد کرده و برای چشم ها نسبتا ملایم می باشند و بهمین علت در برخی از شامپوهای شستشوی بدن شامپوهای بچه مورد استفاده قرار می گیرند.
سولفوساکسینات ها ترکیبات دی آنیونی بوده و دارای گروه های عاملی کربوکسیل و سولفونات می باشند. برای تهیه این مواد ابتدا اسید مالئیک انیدر به یک ترکیب دی کربوکسیلیک هیدرولیز شده و سپس یکی از عوامل کربوکسیل توسط یک الکل چرب استری شده و توسط سود بصورت ملح سدیم در آورده می شود.
تورات ها
این سورفکتانت ها به ندرت در فرمولاسیون شامپو ها مورد استفاده قرار می گیرند، این مواد دارای خصوصیات کف کنندگی و پاک کنندگی بسیار عالی می باشند، تورات ها نسبتا ملایم هستند اما ملایمت آنها به اندازه سولفوساکسینات ها نمی باشد.
سولفواستات ها
این سورفکتانت ها بدلیل قیمت بسیار بالا به ندرت در فرمولاسیون شامپوها مورد استفاده قرار می گیرند. این مواد دارای خصوصیات منحصر به فردی می باشند از جمله پایدار ککندگی کف بسیار عالی و اثرات ضد تحریک کنندگی پوست که در سورفکتانت های آنیونی به ندرت یافت می شود (۶۶)
بررسی کروه کربوکسیلات ها
لاکتیلات ها
این دسته از سورفکتانت های آنیونی به ندرت بعنوان پاک کننده مورد استفاده قرار می گیرند و مصرف اصلی آنها در صنایع غذایی برای کنترل حباب های ایجاد شده در کیک ها و نان های صنعتی می باشد. این مواد به عنوان امولسیفایر روغن در آب نیز می توانند مورد استفاده قرار گیرند، لاکتیلات ها کریستال های مایع صفحه ای حول قطرات چربی موجود در امولسیون ایجاد کرده و موجب پایداری امولسیون و ممانعت از بهم چسبیدن قطرات فاز پراکنده و جداشدن فاز های امولسیون می گردند
ایزوتیانات ها
این ترکیبات برای پوست و چشم بسیار ملایم بوده و در فرمولاسیون شامپوهای خاص می توان از آنها استفاده کرد. این سورفکتانت ها به ندرت در فرمولاسیون شامپوها مورد استفاده قرار می گیرند و سالیان زیادی است که به میزان گسترده ای در صنایع صابون سازی بعنوان استخوان بندی اصلی صابون های سیندت جامد بکار برده می شوند. این سورفکتانت ها کف کرمی بسیار قابل قبولی را ایجاد می کنند.
سعادت و خوشبختی : در دیدگاه عائشه تیـموریهسعادت حقی است که بر روی این زمین که سرشار از سرور می باشد وجود ندارد ؛ چرا که شاعر معتـقد است که سـعادت در سرای ابدی است ، پس باید در دنیا به وسـیله آنچه که ما را از عذاب آخـرت دور می دارد تلاش نماییـم تا به سعـادت دست یابیم . ( الخفاجی ؛ ۱۹۹۲ : ۱۳۱ )
بر اساس آنچه که از افکار و عقاید عائشه در خلال اشعارش در می یابیم ، این است که شاعره ی گرانقدر رسیدن به سعادت و خوشبختی را در جهان آخرت و در بهشت می داند ، بهشتی که مملو از نعمت بیکران خداوندی است .
یا رَبِّ ، فَاجــعَل جَنَۀً المَأوی لَها داراً بِطَـــیبِ نَعِــــیمِها تَتَــــمَتَّـــعُ
( تیموریه ؛ بی تا : ۳۲ )
ترجمه :
پروردگارا بهشت را جایگاهش گردان ، خانه ای را که از نعمت های خوش بهره مند است .
پیروزی و موفقیت : بر انسان واجب است که هیچ گاه به موفقیت و پیروزی تکیه نکند ؛ زیرا که روزگار در حال دگرگونی است . ( الخفاجی ؛ ۱۹۹۲ : ۱۳۱ )
عائشه عقیده دارد که انسان در این دنیا بازیچه ای در دست سرنوشت است ؛ چرا که روزگار همواره با چهره ی زیبایش به آدمی لبخند می زند و او را فریب می دهد ، اما در پس این لبخند و چهره ی زیبا با مهربانی و شفقت انسان را مجازات می کند .
کَم ذا نُهِّنِیءُ بِالآمـالِ أنفُسَـــنا حَـــتَی کَأنَّ الفَــتی طُولَ المَدَی باقِ
فَالدَّهرُ یَبسِمُ عَن حِــقدِ بَشـائرهِ فِیــنا وَ یَطوی نِــکالاً ضِمنَ أشفـاقِ
( تیموریه ؛ بی تا : ۵۹ )
ترجمه :
چه بسیار ما خودمان را با آرزوها تهنیت می گوییم تا جایی که گویی جوان در مدتی طولانی باقی می ماند .
روزگار از کینه ی زیبایی هایش در میان ما لبخندی می زند و مجازات خود را ضمن شفقت پنهان می کند .
یا در جای دیگر می گوید :
لا تَفَرحَن بِدُنیا أقبَــلَت وَصَــفَت بِــکُلِّ ما تَرتَضِی ، وَاحــذِر عَـواقِبَها
( تیموریه ؛ بی تا : ۴۲ )
ترجمه :
به دنیایی که پیش آمده و مورد رضایتمندی توست شاد و مغرور مباش و از عاقبت آن بر حذر باش.
۳-۲-۳ ۰ جایگاه ادبی عائشه تیموریه
عائشه را باید پیشگام نهضت هایی دانست که به آزادی زنان در مصر انجامید به همین سبب نویسندگان معاصر وی با نسل بعدی در او به چشم اعتبار می نگریستند ، به گونه ای که شاعر پرآوازه ای همچون باحثه البادیه و خلی لمطران در سوگ وی شعر سرودند . ( عقاد ؛ بی تا : ۱۲۵ )
روح لطیف ، زندگی دردناک و عواطف و افکار بلند که در شعر عائشه جلوه می نماید باعث شده که شخصیت و شعر وی در میان زنان هم عصرش متمایز گردد . عباس محمود عقاد در کتاب « شعراء مصر » در خصوص ویژگی های شعری عائشه چنین می گوید : « همانا ما آثاری که شبیه به آثار خانم عائشه باشد را مطالعه ننموده ایم و هیچ ابیاتی را مانند ابیات ایشان مشاهده ننموده ایم و هیچ شاعری را که به شاعریت ایشان نزدیک باشد ندیده ایم . »
همانا مسأله این جاست که آمادگی عائشه برای سرودن شعر کمیاب است و این استعداد در میان زنان نایاب می باشد ؛ زیرا که زن شیوه ی نویسندگی و ضرب المثل آوردن به به خوبی می داند ؛ اما شعر را به خوبی نمی داند . » ( همان : ۱۴۴ )
۳-۲-۴ ۰ آثار شعری عائشه تیموریه
عائشه تیموریه در باب های شعر و نثر چندین اثر مکتوب دارد که در ذیل به معرفی آثار شعری این شاعر گرانقدر می پردازیم :
حلیۀ الطراز : دیوان عربی وی با عنوان حلیۀ الطراز نخستین بار پیش از سال ۱۸۹۲ م در قاهره به چاپ رسید . ( زکی ؛ ۱۹۴۵ : ۲۴۳ ) چاپ بعدی آن در سال ۱۸۹۶ م در هفتاد و دو صفحه بود . در چاپ سال ۱۹۵۲ م مقدمه ها و بررسی های قدیر حسین ، محمد تیمور ، احمد کمال زاده نوه ی عائشه ، سهیر قلماوی ، بنت شاطی و می زیاده بدان افزوده شده است . ( زیدان ؛ ۱۹۸۶ : ۶۲ )
عائشـه بعد از فوت همسر و دختر جوانش ، در تعدادی از قصـاید خود به مرثیه سرایی پرداخت که این اشعار از بهترین مراثی در عصر نهضت بشمار می رود که در حلیۀ الطراز جمع آوری شده است . (همان :۶۲)
این دیوان عربی تیموریه بیشتر از نیم قرن ظهور کرده و به نام حلیۀ الطراز نام گذاری شد . سپس روزگار آن را در هم پیچید و جز یادی که به وجد آورنده ی جان هاست و انعکاسی که در گوش عبور می کند از آن باقی نماند . پس انجمن انتشارات و تألیفات تیموریه به ریاست و سرپرستی استاد خلیل ثابت به آن اهتمام ورزید و دیوان عائشه تیموریه را به طور کامل و خطی منتشر کرد و استادمحمد شوقی امین به تحقیق و ضبط آن پرداخت و قدیر حسین پیش گفتاری بر دیوان عائشه آورده و گفته است : « منتقد ادبی زمانی که قصد دارد دیوان تیموریه را جستجو کند ، باید بین آن و آنچه که شعر عربی در آن زمان جریان داشته تطبیق دهد و اگر زن مصری فرصت بهره گیری از فرهنگ هایی با اختلاف رنگ ها داشته باشد و فرصت برتری او ابراز داشته باشد خانم عائشه تیموریه برتری و سبقت در نور و معرفت و چینش شکوفه های ادبیات در عصری که وسایل و امکانات در آن اندک بود را دارد و دختری که در قرن نوزده می زیست پیوسته افتخار دختران در قرن بیستم و عصرهای دیگر است . » ( خضر ؛ ۱۹۶۲ : ۱۹۸۰ )
این دیوان دارای تأثیر والایی در جان ها می باشد و نزد اهل ادب قابل قبول و پذیرش است . پس از انتشار این دیوان بود که عائشه قادر به تألیف شد و کتابی را با عنوان « نتایج الأحوال » تألیف نمود که در قسمت آثار نثری عائشه به طور مفصل در خصوص آن توضیح داده خواهد شد . ( کحالۀ ؛ بی تا : ۱۶۳ )
عصمت ( شکوفه ) : از آثار دیگر عائشه تیموریه دیوانی به زبان ترکی است که در سال ۱۸۵۶ م و سه سال بعد در قاهره منتشر شده است و حاوی اشعاری به ترکی و نیز چند بیت به فارسی در رثای توحیده دخترش است . ( زکی ؛ ۱۹۴۵ : ۴۸۰ )
عائشه تیموریه تخلص شعری وی در سروده های عربی است . وی نام واقعی خود ، عصمت را تقریباً در پایان همه ی قصاید در دیوان شکوفه آورده است . از اینجاست که بعضی از مردم می گویند که این دیوان ، دیوان فارسی – ترکی می باشد که در واقعیت بر خلاف آن است ؛ زیرا شاعر بر مقدمه ی دیوان ترکی اش تصریح نموده است که اشعار وی فارسی می باشد . عائشه این دیوان را اوایل جوانی اش سروده است و نزد دخترش توحیده نگهداری می شد که بنابر اعتراف صریح خود شاعر، سروده های فارسی خویش را به سبب مرگ دخترش سوزانده است ، بنابراین اینگونه استنباط می شود که آن اشعار تنها دیـوان فارسی مستقلی نیست . ( زکی ؛ ۱۹۴۵ : ۴۸۰ )
این در حالی است که عائشه در نثر ، نام خانوادگی خود یعنی تیمور را به کار می برده است . ( زیاده ؛ ۱۹۸۳ : ۹۳ )
۳-۲-۵ ۰ خصایص نثری عائشه در خلال آثارش
از تألیفات عائشه ، در زمینه نثر به مواردی اشاره شده است که در ذیل به معرفی این آثار و بررسی خصایص نثری شاعر در خلال آن پرداخته خواهد شد :
نتایج الأحوال فی الأقوال و الأفعال : کتاب قصه ی عائشه تیموریه در سال ۳۸ هجری در جهان و ادبیات مصری پدیدار شد ، که عبارتند از : « نتایج الأحوال فی الأقوال و الأفعال » . ( عباده ؛ ۱۹۲۴ : ۲۶۵ )
این کتاب ، کتابی عربی می باشد که شامل یک مقدمه ی مفصل در شرح حال نویسنده و ۵ باب در قالب یک داستان بلند است . داستان هایی که برای تهذیب نفس می باشد و اسلوب آن انشایی است ، اما شهرت این کتاب در نیکویی اسلوب و روش و قرار دادن نیست ، بلکه به زمان ظهور و نویسنده ای است که تألیفش کرده است . ( همان : ۲۶۵ )
اسلوب آن مسجع و روش قدیم در سبز فایل عربی است ، اما مشخصه ی آن این است که مؤلف آن یک خانم شرقی و مصری است و در زمانی نوشته شده که در آن به ابیات و نوشتن در مورد زنان توجه شده است . ( همان : ۲۶۵ )
هنگامی که تألیف مذکور منتشر گردید ، سخن عائشه در میان کاروانیان پیچید و شهرتش آفاق را در نوردید و به آن تقاریضی نیز اضافه شده است که از هر فرد صاحب خردی مطرح گردیده و فرد ادیب نیز آن را مطرح نموده است و همه ی آنچه که در آن وارد شده از تقریض های مکتوب در تألیفات مذکور می باشد که از این نوع تقریض ها می توان به سخنان خانم وردۀ یازجی اشاره نمود که در آن به خاطر رقت معانی بر دیوان « حلیۀالطراز » آورده شده است . ( کحالۀ ؛ بی تا : ۱۷۴ )
می زیاده در کتاب خویش تحت عنوان« عائشه تیموریه » بیان می کند که کتاب « نتایج الأحوال » در سال ۱۸۸۸ در مصر و تونس به چاپ رسید که تنها از نظر زمانی و بررسی تاریخ رمان نویسی به زبان عربی قابل بررسی است ، در غیر این صورت کتابی است که بانویی در شرایط عائشه از سر خستگی و برای پر کردن اوقات بیکاری آن را نگاشته است همچنان که خود عائشه می گوید : « چیزی جز داستان های کهن ، روایت های عامیانه و حتی افسانه های پیرزنان نمی تواند باشد . » انگیزه ی باطنی و ظاهری کتاب هم البته عبرت آموزی ، اخلاق و اصلاح جامعه می باشد . ( به نقل از زیاده ؛ ۱۹۸۳ : ۱۵۱ )
عائشه در این کتاب از حیث سجع و الگوبرداری از اسلوب مقامات استفاده کرده و با کمک تاریخ قصه ها و حکایت هایی از امور مردم و آنچه که عقل و منطق افراد مسن حکم می کند و آنچه که از تجربه در ذهن خویش جای دارد نگاشته شده است . ( به نقل از زیاده ؛ ۱۹۸۳ : ۱۵۲ )
مرآۀ التأمل فی الامور: این رساله عائشه بر پایه ی اخلاق اجتماعی استوار شده و بر موضوعاتی چون ازدواج و خانواده و اختلاف های آنها ، همه در قالب داستان اختصاص یافته است . و جالب توجه آنکه با مدح عباس پاشا پایان می پذیرد . ( خضر ؛ ۱۹۶۲ : ۱۹۹ )
ظاهراً به سبب همین رساله است که او را گاه نخستین زنی که در زمینه ی اجتماع دست به نگارش زده است پنداشتند . این رساله به زبان عربی در ۱۶ صفحه و در سال ۱۸۹۳ م به چاپ رسید . ( زکی ؛ ۱۹۴۵ : ۴۷۹ )
زبان این نامه همانند دیگر نامه هایی است که عائشه منتشر ساخته و آن زبان مقاماتی است که دارای سجع طویل می باشد و آن بیان شکواییه و تفکر می باشد ، تا اینکه برای آسمان پاک هلال ماه را ببیند و گره ی بحران ها را از بین ببرد . ( عباده ؛ ۱۹۲۴ : ۴۰۸ )
مشخص است که ایشان به بررسی گره بحران یا آنچه که شبیه آن می باشد بپردازد ؛ چرا که او به عنوان یک رهبر علمی ما را به کوچه سلامت رسانده ، در حالی که انتقاد و ملامت را ریشه یابی نمی کند ، بلکه آشکار نمودن آن ادعاها را بیان می سازد . ( عباده ؛ ۱۹۲۴ : ۴۰۸ )
عائشه در « مرآۀ التأمل فی الأمور » یک دوست خیالی را تصور می کند و آن را مورد خطاب قرار می دهد و موضوع آن چیزی نیست جز انقلاب دوره های مختلف میان زنان و مردان و انتشار یافتن فساد به داخل خانواده که منشأ آن گروهی از جوانان می باشد که مغرور شده اند . در این رساله همه ی جستجوی عائشه راجع به زیور آلات و تزئینات می باشد ، نه راجع به اصل ، نسب ، تدین ، عفت و وقار و آن به دلیل برخوردار شدن از آن اموریست که صاحب زیبایی ها از آن برخوردار می باشد که این افکار انسان را از خستگی ها رها نموده و از تلاش در اکتساب بی نیاز می گرداند و زمام امور را به هوا و هوس تسلیم نموده است . ( همان : ۴۰۹ )
جدول ۳-۱. آزمون پایایی متغیرهای تحقیق ۴۴
جدول (۴-۱): توصیف گروه سنی جامعه مورد مطالعه ۴۶
جدول ۴-۲: توصیف جنسیت جامعه مورد مطالعه ۴۷
جدول ۴-۳: توصیف وضعیت تاهل جامعه مورد مطالعه ۴۷
جدول (۴-۴): توصیف فراوانی پاسخگویان به تفکیک بخشهای موجود در شهرستان ۴۷
جدول (۴-۵): توصیف تعداد فرزندان جامعه مورد مطالعه ۴۸
جدول (۴-۶): آمار توصیفی مربوط به تحصیلات ۴۸
جدول شماره (۴-۷): توصیف وضعیت اشتغال جامعه مورد مطالعه ۴۹
جدول شماره (۴-۸): توصیف میزان درآمد جامعه مورد مطالعه ۴۹
جدول (۴-۹): اولویت ورزشهای فعال در روستاهای شهرستان بردسکن ۵۰
جدول (۴-۱۰): اولویت ورزشهای ترجیحی در روستاهای شهرستان بردسکن ۵۰
جدول (۴-۱۱): نوع مشارکت پاسخدهندههای فعال در ورزش ۵۱
جدول (۴-۱۲): شکل مشارکت (نوع ورزش) پاسخدهندههای فعال ۵۲
جدول (۴-۱۳): میزان مشارکت روستاییان فعال در ورزش (دفعات فعالیت در هفته) ۵۲
جدول (۴-۱۴): نوع رسانه مورد استفاده روستاییان ۵۳
جدول (۴-۱۵): اهداف تماشای برنامههای ورزشی تلویزیون در بین روستاییان ۵۴
جدول (۴-۱۶)، میزان رضایت روستاییان از کیفیت برنامههای ورزشی تلویزیون ۵۴
جدول (۴-۱۷): میزان نیازمندی روستاهای شهرستان بردسکن به امکانات ورزشی ۵۵
جدول (۴-۱۸) رسانۀ مورد استفاده روستاییان بر حسب جنسیت آنها ۵۵
جدول (۴-۱۹) نتایج آزمون خی۲ برای تعیین تفاوت نوع رسانۀ مورد استفاده بر حسب جنسیت ۵۶
جدول (۴-۲۰) رسانۀ مورد استفاده روستاییان بر حسب تحصیلات آنها ۵۶
جدول (۴-۲۱) نتایج آزمون خی۲ برای تعیین تفاوت نوع رسانۀ مورد استفاده بر حسب سن ۵۷
جدول (۴-۲۲) رسانۀ مورد استفاده روستاییان بر حسب تحصیلات آنها ۵۷
جدول (۴-۲۳) نتایج آزمون خی۲ برای تعیین تفاوت نوع رسانۀ مورد استفاده بر حسب تحصیلات ۵۸
جدول (۴-۲۴) رسانۀ مورد استفاده روستاییان بر حسب جنسیت آنها ۵۸
جدول (۴-۲۵) نتایج آزمون خی۲ برای تعیین تفاوت نوع برنامۀ مورد استفاده بر حسب جنسیت ۵۹
جدول (۴-۲۶): میزان علاقه روستاییان نسبت به برنامههای ورزشی بر حسب سن آنها ۵۹
جدول (۴-۲۷): آزمون خی۲ برای تعیین ارتباط بین سن و نوع برنامه ورزشی مورد علاقۀ روستاییان ۶۰
جدول (۴-۲۸): توصیف فراوانی علاقه روستاییان نسبت به برنامههای ورزشی بر حسب سطح تحصیلی آنها ۶۰
جدول (۴-۲۹) آزمون خی۲ برای تعیین اختلاف بین سطح تحصیلی و نوع برنامه ورزشی مورد علاقۀ روستاییان ۶۱
عنوان فهرست جدول ها صفحه |
جدول (۴-۳۰): مقایسه نظر روستاییان در مورد میزان نیازمندی امکانات ورزشی روستا بر اساس جنسیت ۶۱
جدول) ۴-۳۱( نتایج آزمون Anova نظر روستاییان در مورد میزان نیازمندی امکانات ورزشی روستا بر اساس سن ۶۲
جدول) ۴-۳۲( نتایج آزمون LSD برای نظر روستاییان در مورد میزان نیازمندیهای ورزشی روستا بر اساس سن ۶۳
جدول )۴-۳۳ (نتایج آزمون Anova نظر روستاییان در مورد میزان نیازمندیهای ورزشی روستا بر اساس تحصیلات ۶۴
جدول ۴-۳۴، نتایج آزمون LSD برای نظر روستاییان در مورد میزان نیازمندیهای ورزشی روستا بر اساس سن ۶۴
جدول (۴-۳۵): مقایسه نظر روستاییان در مورد شرکت در ورزش بر حسب جنسیت ۶۵
جدول ۴-۳۶، نتایج آزمون Anova در مورد نگرش گروه های سنی مختلف روستاییان نسبت به شرکت در ورزش ۶۵
جدول ۴-۳۷، نتایج آزمون LSD نگرش روستاییان در مورد شرکت در ورزش بر اساس سن ۶۶
جدول ۴-۳۸، نتایج آزمون Anova نگرش روستاییان در مورد شرکت در ورزش بر اساس تحصیلات ۶۷
جدول ۴-۳۹، نتایج آزمون LSD برای نظر روستاییان در مورد میزان نیازمندیهای ورزشی روستا بر اساس سن…………. ۶۷
پارامتراول
تنظیمات معادلات
√,+,-,*,/
پارامتر دوم
سرعت جهش
۳۵
پارامتر سوم
سرعت وارونگی
۳۰
پارامتر چهارم
سرعت تشکیل در نقطه اول و نقطه دوم
۳/۰ و۳/۰
پارامتر پنجم
سرعت تشکیل ژن
۹۵
پارامتر ششم
سرعت انتقال ژن
۱/۰
۴-۱۳ شبیهسازی رسوب معلق سیلابها در دوره واسنجی و اعتبارسنجی با نرمافزار GEP 4.3
نتایج شبیهسازی رسوب انتقالی در دو مرحله واسنجی و اعتبارسنجی در نرمافزار GEP 4.3در شکل (۴-۱۹) آورده شده است. همانطور که در شکل (۴-۱۹) ملاحظه می شود میزان رسوب معلق تجمعی سیلابها در نرمافزار GEP 4.3 در دوره اعتبار سنجی بیشتر از دوره واسنجی به رسوب اندازه گیری شده در ایستگاه نزدیکتر بوده و در دو مرحله واسنجی و اعتبارسنجی کمتر از رسوب مشاهداتی در ایستگاه است. بهترین گستره ژنها با کروموزوم ۳۰ و انطباق ۶/۸۰۶ برای مدل GEP 4.3 در قسمت آموزش و انطباق ۳۸/۸۰۹ در قسمت یادگیری، جهت شبیهسازی انتقال رسوب میباشد.
شکل(۴-۱۹)- رسوب معلق تجمعی سیلابها در دوره آماری با بهره گرفتن از نرمافزار GEP 4.3
۴-۱۴ شبیهسازی سیلابها در دوره واسنجی و اعتبارسنجی با نرمافزار GEP 4.3
در این قسمت برای مقایسه شبیهسازی رسوب معلق سیلابها با حداقل و حداکثر رسوب معلق انتقالی ایستگاه کشکان پلدختر در نرمافزار GEP 4.3 ، نمایی از آن آورده شده است شکل (۴-۲۰). همانطور که در شکل دیده می شود حداقل و حداکثر رسوب معلق شبیهسازی شده در طول دوره آماری مربوط به ماه اسفند میباشد. در قسمت شبیهسازی با GEP 4.3 سیلاب با حداقل رسوب انتقالی بیشتر از رسوب معلق مشاهداتی و سیلاب با حداکثر رسوب انتقالی کمتر از میزان رسوب اندازه گیری در ایستگاه است.
(الف)
(ب)
شکل(۴-۲۰)-سیلاب با حداقل(الف) و حداکثر(ب) رسوب معلق انتقالی با بهره گرفتن از نرمافزار GEP 4.3
۴-۱۵ شبیهسازی هریک از سیلابها در مرحله واسنجی و اعتبار سنجی نرمافزار GEP 4.3
در این قسمت برای درک نحوه تغییرات دبی و تغییرات رسوب معلق شبیهسازی شده و رسوب معلق اندازه گیری شده هریک از سیلابها در دوره واسنجی شکل (۴-۲۱)، و دوره اعتبارسنجی شکل (۴-۲۲) آورده شده است.
شکل(۴-۲۱)-مقایسه رسوب معلق شبیهسازی اندازه گیری سیلابها در دوره واسنجی با استفاده ازنرمافزار GEP 4.3
شکل(۴-۲۲)- مقایسه رسوب معلق شبیهسازی و اندازه گیری سیلابها در دوره اعتباراسنجی با استفاده ازنرمافزار GEP 4.3
۴-۱۶ تغییرات شبیهسازی رسوب معلق سیلابها در ماههای مختلف با نرمافزار GEP 4.3
برای مطالعه توزیع رسوب معلق سیلابها در ماههای مختلف، رسوب تجمعی در هر یک از ماههای سیلابی آورده شده است. همانطور که در شکل(۴-۲۳) دیده می شود در ماههای سیلابی دی و فروردین میزان رسوب انتقالی شبیهسازی شده بیشتر از مقدار رسوب اندازه گیری شده و در ماههای اسفند و بهمن کمتر از رسوب انتقالی اندازه گیری شده در ایستگاه میباشد. در قسمت داده های شبیهسازی شده با نرمافزار GEP 4.3 بیشترین حجم رسوب انتقالی در ماههای سیلابی مربوط به ماههای فروردین و اسفند بوده است و کمترین آن مربوط به ماههای دی میباشد.
شکل(۴-۲۳)- رسوب معلق تجمعی شبیهسازی و اندازه گیری سیلابها در ماههای دی(الف)، بهمن(ب)، اسفند(ج) و فروردین(د) دوره آماری با استفاده ازGEP 4.3