بازار بورس اوراق بهادار از سویی مرکز جمع آوری پساندازها و نقدینگی بخش خصوصی بمنظور تامین مالی سرمایه گذاریهای بلند مدتو فعالیت های اقتصادی است واز سوی دیگر یک مرجعی رسمی و قابل اعتماد که دارندگان پس انداز ها می توانند به آن مراجعه و اقدام به سر مایه گذاری نمایند.بنابر این فلسفه وجودی بازار بورس اوراق بهادار جمع آوری نقدینگی و پس انداز های مردم و بکار گیری آن ها در امر تولید بمنظور بالا بردن رشد اقتصادی است(باوندپور،1389).
اهمیت و نقش بازار بورس در اقتصاد تا جایی است که اقتصاد دانان آن را قلب اقتصاد کشور لقب داده اند زمانی که این قلب اقتصادی در انتقال منابع به بخشهای تولیدی و صنعتی خوب عمل می کند اقتصاد هم از کارایی و سلامت لازم برخورداراست .برخی هم بازار بورس اوراق بهادار را میزان الحرارهای میدانند که وضعیت سلامتی اقتصاد را نشان می دهد کاهش ارزش سهام دلالت بر رکود و بحران اقتصادی و افزایش آن نشانه رونق و بهبود است . در نهایت بازار بورس اواراق بهادار را بعنوان یک شاخص توسعه یافتگی اقتصادی به حساب می آورند و با نگاهی به عملکرد بازار بورس در هر کشور می توان به درجه توسعه یا توسعه نیافتگی آن پی برد(باوندپور،1389).
در خصوص عملکرد بازار بورس دیدگاههای متعددی وجود دارد . اقتصاد دانان بورس اوراق بهادار را برای تجهیز منابع مالی و کمک به رشد و توسعه اقتصادی حیاتی می دانندآن ها گویند بورس می تواند در تخصیص درست منابع، رشد اقتصادی ، ایجاد اشتغال، کنترل نقدینگی، جلوگیری از فرار سرمایه ها ،تقسیم مالکیتهای بزرگ ، افزایش بهروری ، توسعه دمکراسی اقتصادی و کاهش تورم نقش داشته باشند(سایت بورس اوراق بهادار تهران 1391)
علمای اجتماعی آن را ابزاری می دانند که با تقسیم مالکیتها و توزیع درآمدها باعث ایجاد عدالت اقتصادی میشود . بدبینان هم آن را به قمار خانه ای تشبیه کرده اند که در آن یک شبه می تواند ثروتمند شد یا بخاک سیاه افتاد . مع الوصف عملکرد بازار بورس همانند هر متغیر و ابزار اقتصادی می تواند مفید یا زیان بار باشد و عملکرد این بازار تابع عوامل اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی و حمایت دولت و قانون از این بازار است(سلیمی1389 ).
اگر بازار بورس اوراق بهادار دارای کارایی و شفافیت لازم و از حمایت قانون برخوردار باشد و مردم نیز آگاه و اطلاعات کامل در مورد عملکرد آن داشته باشند در این صورت این ابزار هم برای سرمایه گذاران مفید خواهد بود و هم برای رشد و توسعه اقتصادی در غیر این صورت این بازار نقش یک قمار خانه بازی می کند .
کارایی بورس اوراق بهادار را در کشور ها بر اساس یک سری شاخص های اقتصادی تعیین می کنند.
1 – نسبت حجم معاملات انجام شده در بازار بورس به تولید ناخالص ملی ،که این نشان می دهد چند درصد از تولید ناخالص ملی از طریق بازار بورس حاصل شده است .