تراکنش[۶۰]: مجموعه ای از صفات که ممکن است به گروهی از سرویس های سازگار با یکدیگر نسبت داده شوند. برای مثال، اگر یک گروه سه تایی از سرویس ها باید استفاده شوند تا وظیفه ای کامل اجرا شود، یا باید همه سرویس ها اجرا شوند یا در صورت عدم دسترسی به یکی از آن سرویس ها هیچکدام نباید اجرا شوند.
مدیریت[۶۱]: مجموعه ویژگی هایی که برای مدیریت سرویس دهنده و سرویس گیرنده به کار گرفته می شود.
نقش های معماری سرویس گرا:
بکار گیرنده سرویس[۶۲]: بکار گیرنده سرویس یک برنامه کاربردی، یک ماژول نرم افزاری و یا یک سرویس دیگر می باشد که به این سرویس نیاز دارد. نخستین قدم با اخذ یک پرس و جو از مخزن سرویس ها آغاز می شود، سپس سرویس مربوطه از طریق مسیر انتقال اختصاص می یابد و سرویس مورد نظر اجرا می گردد.
ارائه دهنده سرویس[۶۳]: ارائه دهنده سرویس یک موجودیت نشانی پذیر در شبکه [۶۴]است که درخواست بکار گیرنده سرویس را گرفته آن را تایید کرده و اجرا می کند. ارائه دهنده سرویس، سرویس و رابط ارتباطی آن را در مخرن سرویس ها انتشار می دهد تا مصرف کنندگان سرویس بتوانند، سرویس های مورد نیاز خود را جستجو کرده و به آنها دسترسی پیدا کنند.
مخرن سرویس[۶۵]: مخرن سرویس امکان کشف و پیدا کردن سرویس را برای بکار گیرنده سرویس فراهم می کند و شامل انباره ای از سرویس های قابل دسترس و مشخصات دسترسی به آنهاست که ارائه کننده سرویس آنها را ارئه داده است.
عملکردهای معماری سرویس گرا:
انتشار[۶۶]: برای در دسترس قرار گرفتن یک سرویس یک توصیف کننده سرویس [۶۷] باید انتشار یابد، تا امکان کشف و پیدا کردن سرویس مربوطه توسط بکار گیرنده سرویس فراهم گردد.
کشف و جستجو[۶۸]: یک درخواست کننده سرویس با اعمال پرس و جو بر مخرن سرویس به دنبال یک سرویس می گردد.
فراخوانی و اتصال: پس از بدست آوردن توصیف کننده سرویس مورد نظر، درخواست کننده سرویس طبق اطلاعاتی که در توصیف کننده سرویس آمده است به طلب کردن سرویس از ارائه دهنده آن می پردازد، و در آخر سرویس به درخواست کننده آن اختصاص می یابد.
مدل پیشنهادی شرکت اوراکل[۶۹]
معماری سازمانی زمانی ارزشمند است که خدمات گسترده ای از سیستم های فناوری اطلاعات به سرعت فراهم آورد. تنها راه دستیابی به اهداف کاهش هزینه، کارایی بیشتر از طریق سرعت مونتاژ خدمات به برنامه های کاربردی کسب و کارهای مدولار و انعطاف پذیر است. اوراکل مثل همیشه برای ساخت، استقرار، و مدیریت SOA با بهترین فناوری ها آنرا ایجاد می کند.
توسعه و یکپارچگی خدمات محیطی
چارچوب توسعه کاربردی
مدیریت سرویس های وب
امنیت
گذرگاه خدمات سازمانی
آداپتورها
مسیریابی
ثبت UDDI
مدیریت پردازش زبان BPEL
زبان مشترک BPEL
گردش کار انسانی
قوانین کسب وکار
BAM
کنترل
تجزیه تحلیل ها
CEP
پورتال
محتوا
همکاری
محل کار
شکل ۲-۱۷: بسته معماری شرکت Oracle
با توجه به امکان توسعه محصولات، عملکرد و مقیاس پذیری مفرط و مدیریت یکپارچه و نظارت گسترده در محصولات این شرکت مدلی برای اجرای معماری سازمانی پیاده کرده است که در شکل بالا نمایش داده شده است. اوراکل با تهیه بسته معماری شرکت[۷۰] مجموعه ای از قابلیت های مشترک از جمله استقرار واحد و مدل مدیریت و تجهیز، امنیت، و مدیریت ابرداده ها را فراهم می کند. مجموعه ای از قابلیت های یکپارچه شامل پیام، کشف و تشخیص خدمات، ارکستریشن و مدیریت پردازش کسب و کار، نظارت بر فعالیت ها، مدیریت و امنیت وب سایت ها، قوانین کسب وکار، دایرکتوری خدمات و ابزار توسعه و پورتال فعال خدمات می باشد.
بحث نظارت در SOA به صورت عمیق و گسترده توسط شرکت اوراکل مورد توجه قرار گرفته و فناوری موجود سازمان از جهت زیر ساخت و معماری باید به گونه ای باشد که بتواند نظارت را در سازمان پیاده کرده و نیازهای سازمان برآورده شود. مدل نظارت کامل در معماری سازمانی شامل عناصر سازمان، پردازش ها، سیاست ها و استانداردها می باشد.
در این مدل یک تیم متمرکز نظارت در سطح گسترده، مدیریت مجموعه خدمات، ارائه و تنظیم برخی از استانداردهای مربوط به SOAرا بعهده دارد. نظارت SOA بدون توجه به فرهنگ موجود با مشکل مواجه خواهد شد. به همین دلیل شش قدم برای موفقیت برنامه نظارت SOA شامل موارد زیر می باشد:
تعریف اهداف، استراتژی و محدودیت ها
تعریف سیاست ها و روش ها
تعریف استانداردها برای موفقیت
مکانیزم اداره امور در محل
تجزیه و تحلیل و بهبود فرایندها
تصحیح و پالایش SOA
شکل ۲-۱۸: مدل معماری پیشنهادی شرکت Oracle
در این مدل لایه هفتم مخصوص امنیت داده ها است. این لایه، دروازه ها، فایروال وحفاظتXML ، اعتبار سنجی داده ها، سطح امنیتی پیام، و توابع میانجیگری برای برنامه های کاربردی و یکپارچگی استفاده از XML را فراهم می کند]۴۲و۴۳و۴۴و۴۵و۴۶و۴۷[.
ه- متدولوژی های معماری سرویس گرا
با مرور و بررسی مقالات و کتب منتشر شده در حوزه معماری سرویس گرا متوجه می شویم که در بحث متدولوژی، بیشترین فعالیت و مطالب مربوط به شرکتIBM است. دو دلیل عمده این موضوع یکی سابقه این شرکت در ارائه و پشتیبانی متدولوژی معروف و بی رقیب RUP است و دلیل دوم آن پیشگامی و کیفیت برتر این شرکت در حوزه معماری سیستم های اطلاعاتی است. از آنجا که معماری سرویس گرا یک “سبک” معماری است، لذا در سازمانهای مختلف و بر حسب نیازمندیهای متفاوت می تواند به شیوه های گوناگونی طراحی و پیاده سازی شود، در نتیجه نباید انتظار داشت که تنها “یک نوع” متدولوژی مشخص برای پشتیبانی از این رویکرد ارائه شود. شرکت IBM تا کنون سه متد(روش) مختلف برای معماری سرویس گرا ارائه نموده که هر کدام قابلیت ها و شرایط خاص خود را دارند و برای نیازمندیهای مخصوص خود تهیه شده اند. این سه روش عبارتند از:
متدولوژی RUP گسترش یافته برای معماری سرویس گرا
این متدولوژی از بسط RUP برای پوشش نیازهای معماری سرویس گراست. اما علی رغم فواید آن مشکل عمده این متدولوژی به ساختار RUP بر می گردد که تک پروژه محور می باشد. از آنجا که حوزه عملکرد معماری سرویس گرا چندین سیستم و گاها کل یک سازمان است، قابلیت ها و محصولات RUP برای پوشش به پروژه های گسترده و سازمانی مناسب نیست و با امکانات شی گرایی نمی توان تمامی نیازمندیهای سازمان را به خوبی مدل سازی و تحلیل کرد. اما برای پروژه های که حوزه آن محدود و تعاملات بین سامانه ای کم رنگ است مفید به نظر می رسد.
معماری و مدلسازی سرویس گرا (SOMA)
این متد که یک روش داخلی برای شرکت IBM محسوب می گردد، راهنمایی های مربوط به آن به طور عمومی منتشر نشده و به عنوان یک متدولوژی داخلی IBM می باشد. در این روش سه فاز شناسایی سرویس ها، توصیف سرویس ها و عینیت بخشیدن به سرویس ها( امکان سنجی فنی) استفاده می گردد.
مدرن کردن سیستم های موروثی به کمک معماری سرویس گرا
سرعت رشد و پیشرفت فناوری های جدید و تغییرات سریع بازار دو عامل اصلی هستند که سازمان ها را به مدرن کردن و نوآوری در سیستم های اطلاعاتی ملزم می کنند. از آنجا که مشکلات و موانع مربوط به مدرن کردن سیستم های اطلاعاتی موروثی یکی از چالش های اصلی سازمان ها در حوزه فناوری اطلاعات است. معماری سرویس گرا راه حل مناسبی برای سیستم های موروثی می باشد که با ارائه سیستم ها در قالب سرویس کار می کند و در سایر سیستم های اطلاعاتی سازمان قابل استفاده می باشد. و به تدریج بیشتر کارکردهای سیستم موروثی در قالب سرویس های استاندارد استخراج شده تا سرانجام سیستم مدرنی جایگزین سیستم قدیمی گردد و وقفه ای در کارکرد سیستم موروثی و تعامل آن با دیگر سیستم های سازمان رخ نخواهد داد.
اهمیت این سه متد در آنجاست که کاملترین مجموعه ارائه شده در حوزه معماری سرویس گرا می باشند و دیگر روش های ارائه شده (MSOMA, OASIS Adoption Blueprint, Agile SOA) زیرمجموعه و مشتق شده از روش های IBM هستند]۱۱و۱۲[.
انتخاب مدل برنامه جامع فناوری اطلاعات و بکارگیری آن در بخشی از اداره ...