“
۲ – ۶ – ۶ اصل اطلاع رسانی و کمک در حوادث اضطراری و اصل ارزیابی آثار زیست محیطی و مشاوره با کشورها در این خصوص : شفافیت و دسترسی به اطلاعات برای مشارکت عمومی و توسعه پایدار ضروری هستند . به موجب اصل ۱۰ اعلامیه ریو ۱۹۹۲ ، بهتر است که مسائل مربوط به محیط زیستی با مشارکت کلیه شهروندان ذیربط در سطحی مطلوب مورد بررسی قرار گیرد . در سطح ملی ، هر فرد باید کاملاً به اطلاعاتی که نهادهای دولتی در مورد محیط زیست در اختیار دارند ، از قبیل اطلاعات مربوط به مواد و فعالیت های خطرناک در منطقه ، دسترسی داشته باشند و در روند اتخاذ تصمیمات مشارکت نمایند . دولت ها باید ، با دادن اطلاعات به مردم ، حساسیت و مشارکت عموم را تسهیل و تشویق نمایند . دسترسی مؤثر به اقدامات و مراجع قضایی و اداری ، از قبیل مجازات و جبران خسارت باید تضمین گردد . همچنین ، طبق اصل ۱۸ اعلامیه ریو دولت ها باید فوراً هر فاجعه طبیعی یا وضعیت اضطراری دیگری را که احتمال دارد دارای اثرات مضر و غیر قابل پیشبینی بر محیط زیست دولت های دیگر باشد به آن ها اعلام نمایند . جامعه بینالمللی باید تمام توان خود را برای کمک به دولت های فاجعه دیده به کار گیرد . ماده ۱۹۸ کنوانسیون حقوق دریاها نیز به این مطلب اشاره دارد . همچنین در خصوص حوادث هسته ای یا شیمیایی و غیره ، این امر اهمیت بسیار زیادی پیدا میکند . بنابرین هم مسأله اطلاع رسانی به کشورهای در معرض بروز حادثه زیستی و نیز کمک سایر کشورها به کشور حادثه دیده ، نکته اصلی اصل مذکور است .
۲ – ۶ – ۷ اصل جلوگیری از آلودگی و اصل پرداخت توسط آلوده کننده : اصل جلوگیری مستلزم استفاده از فنون خاص نظیر تجزیه و تحلیل احتمالی خطر و سپس ارزیابی پیامدهای به جا مانده در فعالیت های انجام شده است . تجربه و تخصص علمی نشان داده است که ممانعت از خطر محیط زیستی هم به دلایل اقتصادی و هم به دلایل اکولوژیکی به عنوان یک قانون طلایی [۳۶]محسوب می شود . به عنوان مثال انقراض یک گونه گیاه یا جانوری ، فرسایش ، از دست دادن زندگی بشر و نشت آلاینده های مقاوم در دریا یکسری وضعیت های غیر قابل جبران را ایجاد میکند . به طوری که حتی زمانی که آسیب قابل جبران باشد ، هزینه های اعاده وضع سابق آن اغلب کمرشکن است . همچنین تعهد به پیشگیری ناشی از مسئولیت بینالمللی در نتیجه وارد کردن خطر جدی به محیط زیست فرامرزی نیست ، بلکه رویکرد پیشگیرانه به دنبال دوری از خطر بدون توجه به ابعاد مختلف آن در تأثیر گذاری فرامرزی یا مسئولیت بینالمللی است . ارزیابی قبلی فعالیت های بالقوه خطرناک تعهدی است که از مفهوم پیشگیری سرچشمه میگیرد . از آنجا که کوتاه و قصور در تلاش جهت جلوگیری از خطرات فرامرزی میتواند منجر به مسئولیت بینالمللی گردد ، این مسئله نیز قابل بررسی است که انجام صحیح و دقیق یک ارزیابی تأثیرات محیط زیستی میتواند به عنوان استانداردی جهت تعیین میزان توجه و دقت در پیشگیری از خطر عمل کند . مکانیسم های پیشگیرانه همچنین شامل نظارت ، صدور هشدار و اعلامیه و تبادل اطلاعات می شود که همه این موارد جزو تعهداتی است که در موافقت نامه های اخیر محیط زیستی وجود دارد . (رابنسون ، نیکلاس ، لال کورو کولاسوریا ، همان ، ص ۱۱۸ )
۲ – ۷ آلودگی : انتشار آلاینده های بالقوه زیان آور در محیط زیست را آلودگی مینامند. معالوصف، چنین آلایندههایی معمولاً میبایست به واسطه فعالیت انسانی ایجاد شده باشند تا ’آلودگی ‘قلمداد شوند. گازها و موادی که در زمان وقوع انفجارهای آتشفشانی منتشر میشوند، نه تنها ممکن است باعث آسیب رساندن به انسانها و دیگر حیوانات گردد، بلکه همچنین ممکن است از نظر فنی آلودگی ایجاد نماید، اما عموماً آن ها را آلودگی محسوب نمیکنند. گاز دی اکسید کربنی که از سوختن سوخت های فسیلی در نیروگاههای برق به وجود میآید، آلوده کننده محسوب میشود، هرچند که، این گاز به صورت طبیعی تولید میشود . در اینحالت، آلودگی را میتوان جنبه اجتنابناپذیر ظهور جوامع انسانی قلمداد کرد. آلودگی بیانگر «جنبه تاریک جوامع انسانی، گسترش جمعیت و پیشرفت فنی است. بنا بر این، نمیتوان از آلودگی اجتناب کرد. هرچندکه انواع آلودگیهایی که جوامع تولید میکنند کاملاً فرق دارد، ولی انواع مختلف آلودگی را میتوان به اینصورت دستهبندی کرد: آلودگیهایی که بر هوا تأثیر میگذارند، آلودگیهایی که بر آب تأثیر میگذارند و آلودگیهایی که روی زمین تأثیر میگذارند. هر چند، فراتر از این سه نوع عمده، تقریباً هرچیزی را میتوان بهعنوان آلوده کننده جوامع انسانی قلمداد کرد . مسأله آلودگی، از بدو ظهور جوامع صنعتی، اهمیت بیشتری پیدا کردهاست، به گونهای که امکان تولید انواع آلودگی ها و حتی گونههای جدید آن و گسترش آن به سایر مناطق کرهی زمین وجود دارد.(و دور تر از سیارهی زمین با ارسال ماهواره ایی که در مدار قرار میگیرند). فعالان حفظ محیط زیست معتقدند آلودگی انسانی محیط طبیعی، یکی از مهمترین مشکلات زندگی مدرن امروز و نیز یکی از ضروری ترین مسایل زیست محیطی است که نیازمند راه حل میباشد. به راستی، آلودگی چقدر اهمیت دارد؟ آلودگی از چه طریق بر زندگی ما و حیات حیوانات دیگر تأثیر میگذارد و محیط زیست را تخریب میکند؟ این فصل مواردی، را مطرح و آن ها را در متن آگاهی فزاینده نسبت به خطرات و پرمخاطره بودن زندگی مدرن قرار میدهد. ابتدا، کلیات تاریخی و مختصر.
۲ – ۷ – ۱ آگاهی و اهمیت مسأله آلودگی
“