میل به صمیمیت نه فقط جنبه جسمی که جنبه روانی نیز دارد این میل مکرراً به عنوان اشتیاق خاص به خلوت و تنهایی در نظر زوجها جلوه گر می شود (رضوی،۱۳۸۹).
صمیمیت تنها به رابطه جنسی محدود نمی شود بلکه به معنای احساس توجه و تعهد نیز هست که آزادانه و بدون استفاده از هیچ گونه وسایل خود حمایتی، بدون ترسی از دست دادن هویت خود در رابطه مورد نظر ظاهر می شود (شولتز، ۱۹۹۰٫ به نقل از کریمی، ۱۳۸۴).
کیفیت ارضای جنسی و عاشقانه در افراد سالم با گذشت زمان تکامل مییابد و بشتر به آشنایی و صمیمیت میگردد (کجباف، ۱۳۸۱ ).
صمیمیت واقعی بدین معنی است که دو فرد مایل به تشرک مساعی و تنظیم دو جانبه همه جنبههای مهم زندگی خود میباشند (گرین، ۱۹۴۳؛ به نقل از رضوی، ۱۳۸۹).
توانایی ایجاد رابطه صمیمی که مستلزم مصالحه و گذشت است حتی رابطه جنسی سالم در زناشویی زمانی امکان پذیر است که فرد به هویت مطلوب دست یافته باشد به نظر اریکسون حل بحران صمیمیت در برابر کناره گیری به توانایی عشق ورزیدن می انجامد که از نظر او نوعی از خود گذشتگی متقابل بین کسانی است که شریک زندگی یکدیگرند به اعتقاد اریکسون چنین رابطه ای ممکن است آسیب روانی به دنبال داشته باشد (احدی و جمهری، ۱۳۷۸ ).
دوستی ورفتار دوستانه با همسر از جمله عوامل تعیین کننده کیفیت زندگی زناشویی است به نظر میرسد که این خصوصیت اگر در اغلب ازدواج نباشد کیفیت بسیاری از آن ها تا حد نامناسبی تنزل میکند (بک، ترجمه قراچه داغی، ۱۳۷۸ ).
صمیمیت حالتی است که بین زن و شوهر پرده و حجابی نباشد آنچه در دل دارند بگویند و یاور و غم خوار یکدیگر باشند در این زمینه از صمیم قلب عمل کنند. صمیمیت آینه ای است که آنچه در ذهن رفتار است در آن منعکس شود (حسینی بیرجندی، ۱۳۸۱).
تعهد
تعهد به تصمیم گیری یک فرد که دردرازمدت عاشق است اشاره میکند و تهد ادامه و بقای رابطه را افزایش میدهد (فرجی، ۱۳۷۲).
تعهد در نظر بسیاری از انسانها جزء لاینفک عشق محسوب می شود، تعهد ملاک طول مدت رابطه است (ساپینکتون، ۱۹۴۳؛ به نقل از حسین شاهی، ۱۳۷۹).
بعد از شیدایی اوایل ازدواج پس از آنکه شور روزهای نخست ازدواج فروکش میکند توجه به رفاه و خوشبختی همسر، مهمترین نیروی پیوند دهنده روابط زن و شوهر می شود.این احساسات کم و بیش با زندگی مشترک و نقش بعدی مراقبت از فرزندان منطبق است زن و شوهر در هر شرایطی در بیماری، سلامت درقبال آسایش، ناراحتی، ثروت و فقر یکدیگر مسئولند (بک، ترجمه قراچه داغی، ۱۳۷۸).
مسئولیت یعنی نشان عیار تعهد معیار را فراهم می آورد تا زن و شوهر خود را با آن بسنجند به اعتقاد اریکسون یک جوان نیاز دارد که با فرد دیگری یا دیگران پیوند عاطفی برقرار کند به اصطلاح نسبت به دیگران نوعی احساس تعهد در او به وجود آید چنانچه در این سنین از چنین احساس تعهدی هراس داشته باشد از اجتماع خود منزوی خواهد شد (احدی و جمهری، ۱۳۷۸).
زن و مردی که عقد ازدواج بستهاند باید به تعهدات خود در طول عمر زناشویی پاینده بوده و همواره در نظر داشته باشد که سرپیچی از تعهدات زناشویی از عواملی است که ریشههای این پیوند مقدس را سست میکند (حسینی بیرجندی، ۱۳۸۱).
احساس مسئولیت
یکی از جنبههای مهم مربوط به یک رابطه عاطفی خوب چیزی است که می توان آن را همسان سازی نیاز و یا ائتلاف سلسله مراتب نیازهای اساسی موجود در دو شخص در یک سلسله مراتب واحد نامید، تأثیر این ائتلاف این است که شخص نیازهای دیگری را همچون نیازهای خودش احساس میکند به همین پایه نیازهای خودش را نیز تا حدودی متعلق به دیگری میداند. اکنون یک من تا آنجا گسترش مییابد که هر دو فرد را تحت پوشش قرار میدهد. هر دو فرد به خاطر مقاصد روانشناختی تا حدودی به یک نفس واحد، یک شخص منفرد و یک من منفرد تبدیل می شود
احترام متقابل
احترام متقابل، بردباری، ملاحظه و گسترش برخی علائق مشترک فقط در صورتی امکان پذیر است که ما یکدیگر را به راحتی درک کنیم. احترام به دیگری به معنی شناخت او به عنوان یک کلیت مستقل و یک فرد جدا و خود مختارمی باشد (رضوی، ۱۳۸۹).
وفاداری
وفاداری به این مفهوم یعنی آنکه زن و شوهر خواستههای یکدیگر را به خواستهها و منافع دیگران ترجیح دهند (بک ترجمه قراچه داغی، ۱۳۷۸).
وفاداری صرفاً به منزله ظرفیت انسان بر اعتماد به دیگران نیست بلکه ظرفیت فرد برای قابل اعتماد بودن را نیز در بر میگیرد (احدی و جمهری، ۱۳۷۸).
زن و شوهر آنچه لازمه همسری است باید تا آخر عمر مورد نظر قرار دهند حقوق همسر خود را رعایت نمایند تعهد و وفاداری دو خصلت پسندیده است که ستونهای کاخ زناشویی را تشکیل میدهد. همسران متعهد به رعایت حقوق یکدیگر تا پایان عمر وفا دار هستند و به هیچ وجه از وظایف مسئولیتی که در این زمینه پذیرفته اند شانه خالی نمی کنند (حسینی بیرجندی، ۱۳۸۱ ).
یکی از چیزهایی که باعث رضایت زناشویی می شود وفاداری نسبت به یکدیگر است که اریکسون وفاداری را اینطور تعریف میکند وفاداری در واقع داشتن ایمان و نوعی احساس تعلق است وفاداری ممکن است در یک سلوک خاص نوعی اعتقاد مذهبی، مجموعه ارزشی و حتی یک رابطه عاشقانه و پایبند به ارزشهای موقی یا فرقه معین جلوه گر شود (احدی و جمهری، ۱۳۸۹).
اعتماد
ممکن است زن و شوهر به رغم تعهد نسبت به ازدواج خود نتوانند احساس اعتماد و اطمینان محکمی در خود ایجاد کنند به اعتقاد بسیاری از نویسندگان ریشه اعتماد و اطمینان اولیه مدتها قبل از ازدواج پا میگیرد (بک، ترجمه قراچه داغی، ۱۳۷۸).
یکی از پایه های مهم زندگی شاد و خوشایند اعتماد و اطمینان زن و شوهر نسبت به یکدیگر است. زندگی زناشویی که در آن اعتماد حاکم نباشد نتیجه اش اضطراب و نگرانی و بدبینی و بالاخره نابسامانی است.اگر پایه اعتماد و اطمینان در خانواده ای سست باشد زندگی از نظر روانی وضع نابسامانی پیدا خواهد کرد.بنابرین رفتار و حرکاتی ممکن است از طرفین سلب اعتماد کند.باید کنترل شود تا ترتیبی فراهم گردد، که زوجین از جمیع جهات نسبت به یکدیگر تفاهم کامل داشته باشد (حسینی بیرجندی، ۱۳۸۱).
مبانی نظری کانون کنترل سلامت
سلامتی حالتی است که نه تنها به کارکردهای بدنی فرد بلکه به بسیاری از جنبههای کارکرد روانی او نیز وابسته است (دیماتئو[۷۶]، ۱۹۹۹). سازمان بهداشت جهانی، سلامتی را چنین تعریف کردهاست: سلامتی عبارت است از رفاه کامل جسمی، روانی، اجتماعی و نه فقط فقدان بیماری(گنجی، ۱۳۷۶).
امروزه بیشتر محققانی که فرآیندهای روانشناختی را مطالعه میکنند نظرات ساده انگارانه اختصاصی بودن و مستعد بودن اندام را برای توجیه علائم جسمی رد میکنند و از نقطه نظر تعاملی به علائم جسمانی می نگرند، به طوری که در بیشتر مطالعات بر تعامل بین حالات روان شناختی و متغیرهای زیست شناختی و اجتماعی تأکید شده است(ساراسون و ساراسون[۷۷]، ۱۹۹۹؛ ترجمه نجاریان، ۱۳۸۱).
“