2-سوالات فرعی
الف- پیشرفت اجتماعی در ادبیات جامعه شناسانه به چه معنا و دارای چه گرایشاتی است و چه تفاوت هایی با پیشرفت قرآن محور از نظر مفهومی و نوع تلقی دارد؟
ب- ظرفیت های قرآن در پرداختن به مفهوم و بیان شاخص های پیشرفت اجتماعی چیست؟
ج- روش مطالعه قرآن بر اساس ترتیب نزول از قرآن در تیین مفهوم و بیان شاخص های پیشرفت اجتماعی چیست؟
د- سه شاخص تحول فرهنگی ، همبستگی اجتماعی و امنیت اجتماعی چگونه از قرآن قابل تحلیل و برداشت است؟
فرضیه تحقیق
با تامل در قرآن کریم و مرور اجمالی بر گزاره های ناظر به حیات اجتماعی بر اساس ترتیب نزول اینگونه بر داشت می شود که مفهوم پیشرفت در ادبیات قرآنی بیانی فراتر از ادبیات توسعه است همچنانکه پیشرفت اجتماعی به عنوان بعدی از ابعاد پیشرفت را با شاخص هایی چون امنیت اجتماعی، همبستگی اجتماعی و رشد و تعالی فرهنگی می توان معرفی کرد و به تحلیل ابعاد هر یک از این شاخص ها پرداخت.
ضرورت تحقیق
ضرورت توجه به مفهوم پیشرفت اجتماعی و شاخص های ساختاری آن در قرآن را در موارد زیر می توان خلاصه نمود:
- ناقص بودن و ناکارآمدی تلقی ها و شاخص های کنونی پیشرفت با محوریت سود و عدم محوریت کرامت انسان و جامعه خدامحور در الگوهای توسعه .
- غفلت غیر قابل توجیه از ظرفیت و قابلیت های مکتب گرانسنگ اسلام بویژه قرآن کریم در تبیین و تعیین خط مشی ها و مبانی و شاخص های پیشرفت.
- لزوم اصلاح جریان های فكری و عملی انحرافی در خصوص پیشرفت و شاخص های آن بتوسط مراکز علمی و محققین وظیفه گرا با بهره گیری از قرآن کریم در استخراج این نوع آموزهها.
- تكمیل و آماده سازی متون قرآنی در این زمینه برای مراكز علمی پژوهشی کشور از جمله جامعه المصطفی و قابلیت ارائه آن به سایر كشورها و مراكز علمی آنها.
روش تحقیق
پژوهش حاضر که از نوع مطالعات کتابخانه ای است به روش توصیفی تحلیلی هم در صدد تبیین و توصیف در حوزه مفاهیم و رویکردهای توسعه و ادبیات امروزی آن است و هم در صدد تحلیل محتوا و فهم معنای متن بر اساس شاخص های ممکن در تبیین پیشرفت اجتماعی در قرآن است در این خصوص توجه به موارد زیر در انجام این تحقیق ضروری است :
الف- رویکرد در بررسی ادبیات و گرایش های توسعه رویکردی انتقادی و تبیین نقاط ضعف استدلالات و نظریه پردازیها در این حوزه دانشی و رفتاری است .
ب- در بخش قرآنی رساله نوع بهره گیری از قرآن و استنطاق آن کتاب عزیز در عرصه پیشرفت اجتماعی است و روش بهره برداری و مراجعه به آیات و سور بر اساس ترتیب نزول است. که در مقدمات مباحث قرآنی به ضرورت و ادله این نوع بهره گیری اشاره شده است .