تصویر2-13- ساختار رنگزاهای آنتوسیانانیدین ها ……………………………………………………………………………………………… 33
تصویر 2-14- ساختار رنگزاهای کاروتنوئیدها ……………………………………………………………………………………………………. 33
تصویر3-1- نمایش ابتدایی دیاگرام پایگاه داده سیستم خبره (ND) ……………………………………………………………….. 76
تصویر 3-2- نمای کلی پنجره ها یا صفحه اصلی در نرم افزار Natural Dyes (ND) ………………………………….. 84
تصویر 3-3- صفحه انتخاب رنگزا در نرم افزار Natural Dyes (ND) …………………………………………………………… 84
تصویر 3-4- صفحه انتخاب فام رنگی در نرم افزار Natural Dyes (ND) …………………………………………………….. 85
تصویر 3-5- صفحه انتخاب فام رنگی در نرم افزار Natural Dyes (ND) …………………………………………………….. 85
تصویر3-6- نقشه پیمایش در نرم افزار Natural Dyes (ND) ………………………………………………………………………. 86
تصویر3-7- راهنمای صفحه اصلی……………………………………………………………………………………………………………………….. 87
تصویر3-8- راهنمای صفحه انتخاب فام رنگی ……………………………………………………………………………………………………. 88
تصویر3-9- راهنمای صفحه انتخاب فام رنگی ……………………………………………………………………………………………………. 89
تصویر3-10- بخش انتخاب رنگ ………………………………………………………………………………………………………………………… 90
تصویر3-11- راهنمای صفحه انتخاب فام رنگی………………………………………………………………………………………………….. 91
تصویر3-12- بخش نمایش فام رنگی …………………………………………………………………………………………………………………. 92
تصویر3-13- انواع نمایش نمونه های رنگی ……………………………………………………………………………………………………….. 92
تصویر3-14- نمایش نسخه رنگرزی چاپ شده ………………………………………………………………………………………………….. 93
تصویر3-15- صفحه نسخه شستشوی کالا …………………………………………………………………………………………………………. 93
تصویر3-16- صفحه نسخه دندانه دادن کالای رنگرزی ……………………………………………………………………………………… 94
تصویر3-17- صفحه نسخه دندانه دادن کالای رنگرزی ……………………………………………………………………………………… 94
تصویر3-18- پنل ویرایش در بخش Selected Hue ……………………………………………………………………………………….. 95
تصویر3-19- راهنمای صفحه انتخاب رنگزا در نرم افزار ……………………………………………………………………………………. 96
تصویر3-20- بخشی از صفحه نمایش اطلاعات رنگزا ………………………………………………………………………………………… 97
تصویر3-21- بخشی از صفحه نمایش اطلاعات رنگزا ………………………………………………………………………………………… 97
تصویر3-22- بخشی از صفحه نمایش اطلاعات رنگزا ………………………………………………………………………………………… 98
تصویر3-23- بخشی از صفحه نمایش اطلاعات رنگزا ………………………………………………………………………………………… 98
فصل اول: طرح تحقیق
1-1-تعریف موضوع
در این بخش مباحثی از قبیل تعریف مسأله، هدف از اجرا و کاربرد نتایج تحقیق بیان میگردد.
1-1-1- تعریف مسأله
سیستم ها یا سامانه های خبره، برنامه های کامپیوتری هستند که رفتار یک یا چند فرد خبره را در حوزه تخصصی آنها شبیه سازی می نمایند. توسعه روز افزون كاربرد كامپیوترها در تمامی عرصه های دانش بشری و از جمله صنعت رنگرزی و نساجی زمینه های تازهای از كاربرد فنآوری جدید را در این عرصه پدید آورده است. سیستم های خبره یكی از آخرین دستاوردهای این پیشرفت سریع بوده، که با بهره گرفتن از دانش و آگاهی متخصصین یک حرفه و تركیب آن با فنآوری روز، مجموعه دانش و تجربه كارشناسان را به صورت نرم افزارهای «راهنمای تصمیم گیری» در اختیار افراد غیر متخصص و كم تجربه قرار میدهد و بدین وسیله می تواند نقش قابل توجهی در تسریع و در نهایت بهبود تصمیمات آنها ایفا كند. در این پژوهش، حوزه تخصصی فرش دستباف به لحاظ اهمیت انتخاب نسخه رنگرزی مناسب جهت تسریع انتخاب، بهینهسازی و مدیریت بر تولید آن مورد بررسی قرار گرفته، به طوری که سیستم های خبره همانند یک فرد خبره در حوزه تخصصی رنگرزی طبیعی الیاف فرشدستباف مشاوره داده و در صورت لزوم تصمیمگیری نماید. سیستم های خبره در حقیقت سیستم های مبتنی بر دانش هستند(Waterman,1986:18). به زعم بروس و بوچمن به طوركلی این سیستم های مبتنی بر دانش، اغلب سیستم خبره نامیده می شوند. این سیستم ها از دانش انسانی برای حل مسائلی سود می جوید كه نیازمند هوش می باشد. داده هایی كه در چنین سیستمی مورد استفاده قرار می گیرد دانش تخصصی نامیده می شود كه برای حل مسائل بكار گرفته می شوند(Buchanan & Smith ,1988 :55). در واقع سیستم های خبره، ابزارهای کامپیوتری هستندکه همانند یک فرد خبره در مسائل مربوط به حوزه تخصصی خود مشاوره می دهند و در صورت لزوم تصمیم گیری می نمایند. این سیستم ها كه با متخصصین انسانی در رقابت می باشد، همانند افراد خبره «حوزهمند» هستند یعنی دانش آنها به یک حوزه خاص، محدود می شود (گودرز و همکاران،1389: 43). تحقیقات اخیر حاکی از حفظ علاقه تهیهکنندگان سیستم های خبره به زمینه های مختلف تولید بخصوص در زمینه نساجی و رنگرزی می باشد (گودرز و همکاران،1389: 51). حوزه تخصصی فرش دست
باف از شاخه منسوجات که از بهرهوری از سیستم خبره بی بهره بوده، می تواند از این سیستم جهت ارتقاء کیفیت، گسترش دانش خبره و مدیریت تولید کمک بگیرد.
رنگرزی طبیعی و انتخاب بهترین نسخه رنگرزی از دغدغه های همیشگی رنگرزها در این صنعت بوده است. علم نفوذ ماده رنگی به درون الیاف و ایجاد فام مورد نظر، به رنگرزی (Dyeing) مشهور است(منتظر و همکاران، 1380: 71). استفاده از رنگزاهای طبیعی از دیرباز تاکنون مورد توجه بوده ولی مدتی است(بالاخص از ابتدای قرن بیستم) که با تولید انبوه رنگزاهای مصنوعی این محصولات کمتر مورد توجه قرار گرفته و عملاً رنگزای طبیعی از چرخه مصرف خارج شد. امروزه نگرانی جهانی نسبت به تخریب محیط زیست و لزوم استفاده از مواد دوستدار طبیعت، استفاده از رنگزای طبیعی بار دیگر مورد توجه قرار گرفته است (Sewecow,1995: 89-92). با توجه به فراگیری نهضت سبز در جهان، توجه بیشتر به محیط زیست و استفاده روز افزون از علوم ژنتیک و فناوری زیستی مواد طبیعی (بیو تکنولوژی)، تلاش وافری در جهت استفاده از ترکیبات طبیعی بدون انجام فرایند های شیمیایی صورت گرفته است (منتظر،م و همکاران،1380: 77). یکی از ویژگی های مردم امروزی طبیعت گرایی است. این گرایش پس از مدت ها تجربه صنعتی شدن و زندگی شهری و همچنین تجربه مشکلات زندگی مدرن در دوره پسامدرن[1] به وجود آمده است. فرش کالایی است که طرح آن از طبیعت گرفته شده و هرچه نقش طبیعت در آن پر رنگ تر باشد، زیباتر و جذاب تر به نظر می رسد. نخ پشمی به کار رفته در فرش نیز به دلیل طبیعی بودن با روح و جسم انسان سازگار است. به این ترتیب رنگ طبیعی نیز آرامش بخش تر و دلنشین تر است. امروزه تمایل به طبیعت و گرایش به استفاده از فرش دستباف، غالب و حاکم است. پس بایستی به سمت پاسخ به این تمایل حرکت کرد (منتظر و همکاران، 1380: ل). در واقع یکی از ویژگی ها و امتیازات فرش ایران استفاده از رنگ های طبیعی است، به همین خاطر ارزش هنری فرش به چند برابر افزایش می یابد. زیرا هر چه هنر و طبیعت به هم نزدیک تر باشند، کار حاصله در نظر انسان ملموس تر خواهد بود. اگر به فرش های قدیمی همچون فرش های دوره صفوی موجود در موزه ها و مجموعه های خصوصی بنگریم، زیبایی و هماهنگی لطیف رنگ ها نه تنها متخصصین بلکه هر بیننده عادی را که با هنر سر و کار دارد نیز به خود جذب می کند و این امر از دید زیبا شناسی دارای جذابیت بی اندازه و خارق العاده ای است. این زیبایی مرهون رنگ های طبیعی است که در فرش به کار رفته است. این رنگ های طبیعی که از منابع مختلفی به دست می آیند (منتظر و همکاران،1380 :10-28)، می توانند نقش بسزایی در رسیدن به طبیعت گرایی پیشین فرش ایران دوره صفوی داشته باشند. لذا ضرورت استفاده از رنگ های طبیعی، ضرورت طرح مسأله پیش رو می باشد. هم اکنون شواهد فراوان حاکی از وجود علاقه مندان زیاد در بازارهای جهانی فرش دستباف است که جهت خرید فرش هایی که با رنگزاهای طبیعی رنگرزی شده اند، علاقه مند هستند (ورزی،1350: 27). استفاده از رنگ های طبیعی به دلیل تغییرات شید رنگی در زمان های مختلف و کارکرد طولانی آن، مورد تاکید قرار گرفته است.
عکس مرتبط با محیط زیست
منابع تهیه رنگزاهای طبیعی كه ضرورت استفاده از آنها در فرش دستباف می تواند در تولید فرش اصیل ایرانی نقش بسزایی داشته، و همچنین جایگاه فرش ایرانی را ارتقاء دهد. این رنگزاها كه ریشه طبیعی دارند و به سه دسته تقسیم می شوند: گیاهی، معدنی، حیوانی (منتظر و همکاران،1380: 73 ).
مواد رنگزای به دست آمده از گیاهان مثل نیل، روناس، اسپرک و پوست گردو و جز اینها که از ریشه، گل، برگ، میوه و پوست نباتات به دست میآیند؛
مواد رنگزای به دست آمده از جانوران مانند قرمزدانه و صدف فرفری؛
مواد رنگزایی که از مواد معدنی به دست میآیند مثل خاک سرخ.
بخش اصلی این پروژه كاربردی، ارائه یک سیستم خبره و هوشمند به جهت تسریع فرایند انتخاب مناسبترین نسخه رنگرزی با توجه به شرایط و اهمیت رنگزاهای طبیعی می باشد. در بخش رنگرزی نیز با توجه به زیبایی و ثبات رنگ های طبیعی در فرش دستباف ایران در گذشته و عدم به كارگیری اینگونه رنگ ها در فرش های صارداتی امروزی، تا حدودی شاهد ركود صادرات قالی ایران هستیم. بنابراین احیاء دوباره رنگرزی طبیعی، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. سیستم خبره و هوشمند پیش از این، تجربه ارائه خدمات در شاخه رنگرزی در نساجی را داشته، که البته اغلب در مورد رنگزاهای مصنوعی بوده است. در سال 1998 میلادی، سیستم خبره BATEM توسط کانورت و همکارانش به منظور تعیین نسخه رنگرزی ساخته شده است(Convert,et al 2000: 146) و یا نرم افزاری که برای مجموعه ای به نام کالرایندکس که توسط دو موسسه SDC و AATCC جمع آوری شده، طراحی شده است. در طراحی سیستم خبره برای رنگرزی طبیعی فرش دستباف سعی بر آن میتواند باشد، که مطابق با نحوه استدلال یک فرد خبره در رنگرزی و دانش روز این حرفه باشد. به این ترتیب که کاربر نوع کالا، رنگزاهای طبیعی و همچنین فام رنگی، مولفه رنگی و ثبات مورد نیاز خود را به سیستم گزارش دهد و سیستم هم با در نظرگرفتن این معیارها، نسخه های رنگرزی مناسب را به کاربر ارائه دهد. که کاربر بین نسخه های پیشنهادشده مناسب ترین نسخه را انتخاب می کند. انتخاب نسخه رنگرزی طبیعی مناسب اصولاً بر مبنای تجربه انجام می گیرد. اطلاعات و دانش جهت انتخاب نسخه رنگرزی مناسب در اختیار افراد با تجربه و خبره می باشد. با توجه به مناطق مختلف
جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.
قالی بافی و اطلاعات پراکنده؛ محدودیت های دریافت اطلاعات از خبرگان فرش به طورکلی شامل عدم دسترسی به این افراد به دلیل محدودیت زمانی و موقعیت مکانی، انتقال دشوار دانش و مستندسازی در این زمینه، کارایی و تکرار پذیری اطلاعات مربوط به دوره زمانی، غیر قابل جایگزین بودن خبرگان (به دلیل بازنشستگی و مرگ و میر) و در نهایت هزینه بالا آن می باشد. ارائه سیستمی خبره و هوشمند جهت راهنمایی در انتخاب نسخه رنگرزی مناسب برای صنعت فرش دستباف، سیستمی که می تواند در قیاس با محدودیت های دریافت اطلاعات از خبرگان این فن، دارای نکات مثبتی از جمله، دسترسی همیشگی از نظر زمان و مکان، انتقال دانش به طور آسان و صریح، کارایی و تکرارپذیری ثابت و یا معمولاً سریع تر، قابل جایگزینی، و به طور اجمالی مقرون به صرفه از لحاظ نحوه ارائه اطلاعات، دسترسی و زمان میباشد.
1-1-2- هدف از اجرا
اهداف تحقیق شامل موارد ذیل می باشد :
ارائه سیستمی خبره و هوشمند جهت راهنمایی در انتخاب نسخه رنگرزی مناسب برای کاربران صنعت فرش دستباف؛
دسترسی همیشگی كاربر از نظر زمان و مکان به سیستم خبره؛
فراهم نمودن شرایطی برای فراخوانی اطلاعات فرد خبره؛
عدم محدودیت دریافت اطلاعات از خبرگان فرش؛
ایجاد کارایی و تکرارپذیری ثابت؛
كمك به افراد كم تجربه و تازه وارد در این صنعت؛
کمک کردن به فرد خبره در انجام کارهای تکراری برای بهبود راندمان؛
کمک کردن به فرد خبره در انجام کارهای دشوار برای مدیریت موثر ریزه کاری ها؛
تسریع در عملیات انتخاب نسخه رنگرزی از روی انتخاب فام مورد نظر؛
احیاء رنگ های طبیعی پرکاربرد و اشاعه دانش و تكنولوژی که در آینده ممکن است منجر به افزایش تولید فرش اصیل ایرانی با رنگ های طبیعی و بهبود جایگاه فرش ایرانی شود.
1-1-3-کاربرد نتایج تحقیق
نتایج این تحقیق که خود می تواند به گونه ای نمایاننده اهداف اصلی و فرعی این پژوهش باشد، شامل موارد ذیل است:
کلیه دست اندرکاران فرش، به خصوص افراد تازه وارد و کم تجربه می توانند از کاربران این سیستم خبره باشند؛